Oversterfte Covid19 gerelateerd week 27: 3-9 juli
Het statusbericht van NoCovid Kano over week 27, met de weekcijfers over geschatte Covid19 gerelateerde sterfte, vergelijkingen tussen enkele rekenmethodes, mortaliteit onder jongeren en vergelijking van Nederland met Zwitserland staat in bijgaande pdf.
>
Oversterfte volgens CBS
Sterfte NL vlg CBS in week 27: 2738 doden, oversterfte: -43 †
M.a.w. volgens CBS is er in week 27 voor het eerst sinds week 17 ondersterfte. Nameldingen week 1 t/m 26: +43 †.
Cumulatieve CBS oversterfte vanaf 2020 week 1: 50.031 †
>
In week 26 publiceerde het CBS weer een overzicht (over-)sterfte t/m juni 2023, met onderstaande grafiek.
>
Hoewel op zichzelf al verontrustend genoeg met drieënhalf jaar lange periodes oversterfte, is deze voorstelling ernstig geflatteerd:
>
- De lichtblauwe lijn van het verwachte aantal overledenen in 2020-2023 is geschat op basis van de weeksterfte over 2015-2019, rekening houdend met demografische gegevens (bv leeftijdsverdeling). Hoge sterfte door Covid vanaf 2020, met name onder ouderen en kwetsbaren, heeft de demografische opbouw echter grondig verstoord, zodat je in latere jaren juist veel lagere sterfte verwacht.
- In de sterftecijfers 2015-2019 zitten ook pieken door griep- en RS-golven (2018!). Door die in de basis op te nemen wordt dat gerekend tot de “normale” sterfte. In 2020 en 2021 was er geen griep en RS.
- Het CBS spreekt alleen van oversterfte of ondersterfte als de weeksterfte buiten de lichtblauwe onzekerheidsmarge (95%-interval ligt. Dit is niet correct, zeker niet als de oversterfte zich over vele weken uitstrekt.
>
Oversterfte volgens HMD t.o.v. gemiddelde 2010-2019
Berekening van de oversterfte volgens de Human Mortality Database bepaalt de extra sterfte in elke week t.o.v. de gemiddelde sterfte in die week in de jaren 2010-2019. Deze methode ondervangt het eerste en derde bezwaar van de CBS-methode.
>
In week 27 overleden 2738 mensen, 58 méér dan het gemiddelde van 2010-2019. Minder dan in week 26, maar nog steeds oversterfte. Cumulatieve oversterfte vanaf 2020 week 1: 87669 †
Dit is dus een absolute ondergrens voor het aantal corona-gerelateerde doden in Nederland sinds het begin van de pandemie.
>
Oversterfte volgens HMD t.o.v. Laagste kwartiel van 2010-2019
Door niet het gemiddelde van de sterfte in 2010-2019 te nemen, maar het laagste kwartiel, wordt ook het tweede bezwaar tegen de CBS-methode ondervangen: uitschieters naar boven in die jaren (door griep, RS, hitte, kou) worden dan niet meer meegenomen. Bovendien heeft NoCovid Kano in 2020 d.m.v. regressie bepaald dat deze methode de meest nauwkeurige weergave geeft van het aantal corona-gerelateerde doden.
>
In week 27 overleden 2738 mensen, 96 méér dan het Laagste Kwartiel van 2010-2019. Minder dan in week 24-26, maar nog steeds flinke oversterfte: ~14 coronadoden per dag!
Cumulatieve oversterfte LQI vanaf 2020 week 1: 107786 †
Dit is dus de beste schatting voor het totaal aantal dodelijke slachtoffers van de Covid19 pandemie.
>
Hieronder staat het verloop van de oversterfte van begin 2020 tot heden volgens de 3 rekenmethodes in één grafiek bij elkaar.
>
Het verloop van het cumulatieve aantal doden volgens CBS, gemiddelde 2010-2019 en LQI 2010-2019 is dan:
>
Dat Nederland er in ongunstige zin uitspringt is inmiddels bekend, wij hebben hier zo’n beetje het beroerdste beleid van alle Europese landen gehad. Uit onderstaande vergelijking van oversterfte in diverse stedelijke regio’s in Europa blijkt dat regio Amsterdam zelfs het hoogste scoorde op oversterfte in Q1 2023. De meeste hebben na hoge covid19-sterfte in de winter juist ondersterfte in Q1, wat in de lijn der verwachting ligt in een coronaluwe periode. Het kan dus echt véél beter!
>
>
Oversterfte is de ultieme maat voor de impact van de pandemie. Die heeft echter geen voorspellende waarde. Bij afwezigheid van testen is de enig overgebleven monitor van de ontwikkeling het aantal gemeten SARS2 virusdeeltjes (x 1011) per dag per 100.000 inwoners in rioolwater in alle Nederlandse afvalwaterstations. Dit geeft de beste indicatie van:
>
- # besmette personen per dag: # gevallen = rioolwaarde x 36 (zie Datagraver), bv. op 6-3-2023: 2300 x 36 = ~82.800 nieuwe besmettingen.
- # verwachte nieuwe Long Covid-patiënten: 10-30% van # gevallen, dus bv. op 6-3-2023: 8000-25.000 nieuwe LC patiënten.
>
Meting 17 juli: 82 (7d gem: 80), ~3000 nieuwe besmettingen, dit is tamelijk veel. Temeer daar er op deze ene dag naar verwachting weer 300 – 900 nieuwe Long Covid gevallen BIJ zullen komen.
>
In onderstaande grafiek van Corona Lokaal, overgenomen met toestemming van Kalahiri, is het verloop van de rioolwatermetingen van 7 september 2020 t/m 17 juli 2023 weergegeven. We zien daarin vanaf herfst 2021 eerst de deltapiek eind 2021, dan twee hoge pieken van omikron (BA.1 en BA.2) in januari en maart 2022, een zomerpiek van BA.5, een herfst- en winterpiek van BQ.1* eind 2022, en tenslotte de carnavalsgolf t.g.v. XBB.1.5 in maart en april van dit jaar, de heftigste golf ooit.
>
Nu zitten we al 2 maanden op een relatief laag besmettingsniveau, waarschijnlijk omdat zo velen besmet waren en nu een paar maanden enige immuniteit genieten. Echter zelfs in deze “corona-luwe” periode zijn er dus nog dagelijks 10+ coronadoden te betreuren en honderden nieuwe Long Covid gevallen. Corona is niet voorbij, nog lang niet!
>
In de laatste 2 weken is al de aanzet tot een nieuwe (zomer-)golf te zien. Na de superspreader-events van zomerfestivals en vierdaagse en terugkerende vakantiegangers gaat het naar verwachting weer helemaal los.
>
>
Infectieradar
Het percentage mensen met Covid-gerelateerde klachten, o.b.v. meldingen door een groep vrijwilligers aan het RIVM geeft op elk moment een indicatie van het besmettingsrisico.
>
Op 18 juli was het 7-daags gemiddelde 1,37%, dus relatief laag. Sinds de carnavalsgolf is een gestage afname te zien, en dit komt overeen met de daling van de rioolwaterwaarden hierboven.
>
>
Ziekenhuisopnames
Het aantal gemelde Covid19-ziekenhuisopnames per dag geeft een indicatie van het aantal ernstig zieke patiënten met acute Covid19 op die dag.
>
Op 21-7-2023: 16 Covid19-ziekenhuisopnames, dus relatief laag. Ook hier zien we sinds de carnavalspiek een gestage afname tot een relatief laag plateau. Relatief, want nog steeds 100+ opnames per week is meer dan voor enige andere besmettelijke ziekte, en vergelijkbaar met ziekenhuisopnames tijdens een gemiddelde griepgolf.
>
Bovendien zijn er signalen dat veel ziekenhuizen de opnamecijfers voor Covid19 niet meer volledig doorgeven aan het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS), omdat de overheid verordonneerd heeft dat Covid19 voorbij zou zijn.
>
>
Variants of Concern (VOC)
De relatieve frequenties van relevante VOC’s (kiemsurveillance RIVM) geven een indicatie welke nieuwe bedreigingen te verwachten zijn. Helaas worden de percentages niet meer gemeld door het RIVM, omdat het aantal testen tot een dieptepunt gezakt is. Er zijn gewoon niet voldoende samples om zinnige uitspraken te doen over nieuwe gevaarlijke varianten. Wat dat betreft varen we weer volkomen blind.
>
Ziekenhuisbezetting
Er liggen nog steeds (21-7) ca. 80 coronapatiënten in ziekenhuis en IC (volgens Roel Griffioen op mastodon). Dat is nog best veel voor een ziekte die “officieel” over is, temeer daar dit nog exclusief patiënten die thuis aan de zuurstof liggen (500, 1000?) is, en de patiënten in verpleeghuizen. Ook is hier het vermoeden dat de meldingen lang niet meer compleet zijn.
>
Het aantal coronapatiënten in ziekenhuis + IC is sowieso van beperkt belang voor het inschatten van de impact van de pandemie, maar het is wél de belangrijkste indicator waarop het RIVM het advies voor beleid baseert, en de enige reden waarom maatregelen steeds te laat ingingen, te vroeg opgeheven werden en nu totaal afwezig zijn.
>
Onderstaand totaaloverzicht van de coronapatiënten in ziekenhuis & IC in de afgelopen 3 jaar is van Roel Griffioen, op basis van gegevens van het LCPS.
>
>
Conclusie: actueel risico
Volgens AlleBurgers is momenteel het risico relatief laag, maar de verwachting is dat de besmettingen nu snel zullen stijgen. Wie denkt nu onbezorgd op vakantie te kunnen gaan zonder aan maatregelen te denken zal waarschijnlijk bedrogen uitkomen.
>>>
Indammen van de besmettingen is nu meer nodig dan ooit!