Oversterfte, ziekte en verspreiding Covid19 2024-08

Actueel risico volgens AlleBurgers 1 maart 2024

Risico op besmetting en dus Long Covid & invaliditeit is MATIG en dalend. Rioolwaarde 25-2: 114, dalend → 4100 besmettingen PER DAG → op termijn ~530 NIEUWE Long Covid gevallen PER DAG, waarvan 130 ernstig invaliderend. Ca. 0,23% (41.000 p) besmettelijk. Vanaf medio 2020 continu oversterfte, tov LQI 2010-2019 in week 7: 533 † → 18% van verwachte sterfgevallen. Afgelopen week 122 Covid-ziekenhuisopnames, 20 op vrijdag 1-3. Geen spoor van een carnavalsuitbraak. Nog steeds 12 personen op de IC. Variant JN.1 is al 3 maanden dominant.

LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers

Oversterfte Covid19, 2024 week 7 [info]

Oversterfte CBS 2020/23 [info] & RIVM 2024 [info]

Sterfte NL vlg CBS statline, week 7: 3556 , oversterfte 98 † (2,8%).
Nameldingen 2023 week 1 t/m 2024 week 6: 30 . Cumulatieve CBS oversterfte vanaf 2020 week 8: 59.704 .

De onafgebroken reeks weken met oversterfte duurt volgens de CBS/RIVM berekening voort vanaf 2022 week 10 tot heden, afgezien van enkele losse weken met minimale ondersterfte. Deze continue oversterfte blijft nog steeds onverklaard door CBS en RIVM. Op donderdag 15 februari is hierover in de Tweede Kamer gedebatteerd. De zorgen hierover werden breed gedeeld en de meeste partijen wilden dit snel laten onderzoeken, met name Agnes Joseph van NSC:

De strekking van Agnes Josephs betoog is na te lezen in dit bericht van Stichting JAS. Zij had haar huiswerk goed gedaan, zelfs gezien dat de verder stijgende oversterfte vanaf 2024, voortaan door het RIVM bepaald i.p.v. het CBS, feitelijk nog onderschat werd omdat nu ook coronajaren in de verwachte sterfte meegenomen werden. Iets dat wij een maand geleden ook al vastgesteld hadden. Anderzijds heeft ze niet begrepen dat ook de bepaling van de oversterfte door het CBS al erg geflatteerd was, zie de meer realistische berekening o.b.v. het laagste kwartiel hieronder.

De conclusie was wel dat hier echt iets aan de hand moest zijn en dat dit tot de bodem uitgezocht moest worden. NSC zit hiermee op hetzelfde spoor als Gijs van Loef, die ook al meer dan een jaar betoogt dat het CBS de oversterfte onderschat en vervolgens onder het tapijt veegt (zie grafiek hieronder). Maar net als van Loef weet Joseph niet waar die oversterfte dan vandaan komt. Falende zorg of slechte lucht- en waterkwaliteit? Geen idee, wat kan in vredesnaam die trendbreuk van begin 2020 verklaren?

Gelukkig noemde zij in het debat niet de vaccins als mogelijke oorzaak, in tegenstelling tot andere kamerleden zoals Caroline van der Plas van BBB. Deze steeds terugkerende claim van antivaxers dat de oversterfte door coronavaccinaties zou worden veroorzaakt is al ettelijke malen in onderzoeken weerlegd. Het CBS heeft voor 2020-2022 zelfs vastgesteld dat vaccinatie gecorreleerd was met minder sterfte. In posts van Anne Laning op LinkedIn wordt aangetoond dat de oversterfte juist sterk gecorreleerd is met Covid19 uitbraken. Dat weet AlleBurgers ook, maar wij gaan nog een stap verder:

Omdat de Covid19 pandemie de enige radicale verandering in de wereld is sinds 2020, is de ongelimiteerde verspreiding van het levensgevaarlijke virus SARS-CoV-2 direct dan wel indirect de oorzaak van alle oversterfte.

Deze hypothese wordt inmiddels ondersteund door een stortvloed van langetermijngevolgen van Covid19 als multisysteemziekte: Long Covid, schade aan alle organen waaronder hart, hersenen en longen en persistent virus. Zelfs de verhevigde uitbraken van infectieziekten als influenza, kinkhoest, longontsteking, strep A, RSV, en mazelen kunnen grotendeels aan Covid19 toegeschreven worden: Covid19 ondermijnt ons immuunsysteem!

Terugkomend op de “officiële” oversterfte: het RIVM heeft eind 2023 nieuwe verwachte weeksterftes bepaald, zelfs met terugwerkende kracht vanaf 28-6-2021 (feitelijk alleen een verwachte ondergrens en bovengrens, de beruchte “blauwe band”) tot 3 jaar daarna, dus tot 24-6-2024. Zo komen ze dus, in de grafiek t/m 2024 week 6 hieronder, tot herinterpretatie van oversterfte. Daarbij blijkt de oversterfte in 2023 ineens vrijwel verdwenen. Op magische wijze onder het tapijt geveegd: een knap staaltje statistische manipulatie!

Weeksterfte vlg CBS t.o.v. de nieuwe verwachte weeksterftes volgens RIVM 2023, de blauwe band, van juli 2021 t/m juni 2024. Laatste weken sterfte geschat door RIVM.

Als we de cumulatieve oversterfte volgens CBS vergelijken met de nieuwe methode van het RIVM, die vanaf juli 2021 dus afwijkt, vinden we onderstaande grafiek:

Cumulatieve oversterfte vanaf het begin van de pandemie volgens CBS 2020 (blauw) en RIVM 2023 (oranje), tot eind 2023

Hieruit blijkt dat met de nieuwe bepaling van de weekoversterfte het RIVM in één klap ca. 13.000 sterfgevallen onder het tapijt heeft geveegd.

Oversterfte HMD t.o.v. LQI 2010-2019 [info]

In week 7 overleden 3556 mensen, 533 méér dan het laagste kwartiel van 2010-2019, met correctiefactor voor bevolkingsgroei. Dat is 18,0% boven de verwachte sterfte! Dit is meer dan 76 extra covid19-gerelateerde doden per dag! Volstrekt onacceptabel, maar geen haan die ernaar kraait!
Cumulatieve oversterfte LQI vanaf 2020 week 8: 123.479 .
Dit is dus onze beste schatting voor de totale Covid19-gerelateerde sterfte in de pandemie tot nu toe.

Dat totaal blijft dus groeien. Covid19 is niet voorbij. Totdat we actief ingrijpen met preventieve maatregelen zal het nooit voorbij gaan en zal de volksgezondheid in Nederland steeds verder verslechteren. Het lijkt erop dat niemand in Nederland deze conclusie durft te trekken, NSC niet en ook de linkse partijen niet. Men schrikt terug voor de vermeende consequenties als lockdowns en sectorsluitingen, of overal een maskerplicht. Terwijl die in de aanpak van WHN, John Snow Project en AlleBurgers helemaal niet nodig zijn!

Hieronder staat het verloop van de oversterfte van begin 2020 t/m 2024 week 7 volgens beide rekenmethodes in één grafiek bij elkaar.

In beide methodes daalt de oversterfte sterk in de laatste 2 weken, maar blijf zelfs met de verraderlijke RIVM-aanpak hoog. Merk op dat we de oversterfte t.o.v. het weekgemiddelde 2010-2019 niet meer tonen, het ligt altijd tussen deze uitersten in en voegt weinig toe.

Het verloop van het cumulatieve aantal doden volgens CBS en LQI 2010-2019 is dan:

Weekbericht van LowCovid Kano week 2024-7 [info]

Het statusbericht van LowCovid Kano is weer terug in 2024, met het geschatte verloop van de vermijdbare sterfte gerelateerd o.a. aan Covid19 (complicaties), zie onder. Voor week 7 komt hij op 488 Corona-gerelateerde doden. Ook geeft hij schattingen voor de mortaliteit (IFR), die het laatste jaar schommelt rond de 0,3%.

Virusdeeltjes in rioolwater [info]

Meting 25 februari: 114 (x 1011 virusdeeltjes per 100.000 inwoners) volgens Corona Lokaal. Het virusniveau is in 8 weken tijd enorm gezakt, maar lijkt langzaam naar een basisniveau te gaan, zoals te zien in de dalen tussen vorige pieken. Ondanks superspreader-event carnaval van 3 weken geleden blijft een nieuwe uitbraak kennelijk uit.

Vorig jaar luidde carnaval een heftige golf van coronabesmettingen in, die vanuit Brabant en Limburg over het hele land uitrolde. Toen kwamen echter nieuwe varianten op (XBB recombinanten) die sterk afweken van de BQ.1.1 variant van de eindejaarsgolf 2022. Dit jaar is nog geen sprake van een nieuwe variant, JN.1 van eind 2023 is blijvend dominant. Er is nu dus nog veel immuniteit onder de bevolking. Helaas zal die na 6 maanden vrijwel verdwenen zijn.

Volgens de analyse van Datagraver (factor 36, die volgens sommigen nog te laag is) komt het huidige virusniveau overeen met bijna 4100 nieuwe besmettingen per dag, dit is nog steeds tamelijk veel. Temeer daar die éne dag later in het jaar zal leiden tot zo’n 530 extra Long Covid-gevallen (13%), waarvan ~133 ernstig invaliderend.

Op 15 februari is in de Tweede Kamer ook een motie aangenomen om 27 miljoen euro vanuit VWS beschikbaar te stellen voor de opening van expertisecentra / Post-Covidklinieken. Deze beslissing was bijna unaniem, men was het erover eens dat de bekende groep Long-Covidpatiënten niet langer in de kou kon blijven staan.

Toch kwam niemand op het idee om ook maar iets te doen aan de dagelijkse instroom van nieuwe LC-patiënten, zoals die hier wekelijks gemeld wordt!

Voorkomen van Long Covid = voorkomen van Covid19 besmetting!

Verloop van aantal besmettingen per dag

Het is de moeite waard om het verband tussen virusdeeltjes in rioolwater en aantal besmettingen met Covid19 per dag, zoals gevonden door Datagraver, te gebruiken om het verloop van het aantal virusdeeltjes in rioolwater van Corona Lokaal om te rekenen naar een grafiek met het aantal dagelijkse besmettingen. Door de geïnterpoleerde, gewogen en genormeerde data van Corona Lokaal per dag te vermenigvuldigen met 36 krijgen we onderstaande grafiek, met het geschatte aantal besmettingen per dag.

Geschat aantal Covid19 infecties per dag in Nederland, afgeleid uit het aantal virusdeeltjes in rioolwater (data van RIVM, analyse van Corona Lokaal) met factor 36

Overigens blijft het gaan om een schatting van het aantal besmettingen per dag, afhankelijk in ieder geval van de factor 36. Het gaat echter vooral om de orde van grootte, de tendens en vergelijkingen tussen de verschillende golven. We zijn er inmiddels wel van overtuigd dat de besmettingscijfers in deze grafiek een ondergrens zijn voor de werkelijke aantallen. Dat is vooral gebaseerd op het feit dat Covid19-testresultaten in het verleden nooit rekening hielden met asymptomatische besmettingen, terwijl die er zeker veel waren en evengoed konden leiden tot Long Covid.

Cumulatief aantal besmettingen

Uitgaande van de besmettingen per dag kan ook het cumulatieve aantal besmettingen in een grafiek gezet worden:

Verloop van het cumulatieve aantal Covid19 besmettingen vanaf 1-10-2020 tot heden

Hier is bijvoorbeeld uit af te lezen dat pas in november 2022 alle Nederlanders gemiddeld 1x besmet waren, maar óók dat al bijna 36.000.000 besmettingen aangetikt zijn, zodat ruim een jaar later Nederlanders al gemiddeld 2x besmet zijn geweest. Let wel, de rioolwatermetingen waren pas vanaf 1-10-2020 betrouwbaar, dus de besmettingen uit de eerste golf zijn hierin nog niet meegenomen.

Besmettelijke personen

Als er elke dag zo’n 4100 Covid-besmettingen bijkomen, en elke besmette persoon is ~10 dagen besmettelijk, volgt daaruit dat momenteel 41.000 Nederlanders besmettelijk zijn, dat is ~0,23%. Je mag hopen dat die niet allemaal in winkels, op het werk en op scholen verschijnen, maar de praktijk van de afgelopen 2 jaar heeft geleerd dat de meeste besmetten zich niets gelegen laten liggen aan het feit dat ze anderen kunnen besmetten en zo besmettingsketens in stand houden. Iedereen baseert zich op het oordeel van het RIVM dat Covid19 nu een “gewone luchtweginfectie” is. Quod non!

Hoeveel Covid19-besmettingen leiden tot Long Covid?

Het Canadese bureau voor statistiek heeft in juni 2023 in een onderzoek onder miljoenen Canadezen vastgesteld dat de kans op Long Covid niet afneemt bij herbesmetting, maar daarentegen cumulatief werkt: elke besmetting geeft weer ca. 13% kans op Long Covid, zodat na 3 besmettingen zo’n 40% langdurige symptomen houdt (zie grafiek hieronder). Al-Aly et al komen tot vergelijkbare percentages in een cohort van miljoenen veteranen in de VS.

In die percentages zitten overigens nog niet eens de patiënten die persistent SARS-CoV-2 virus hebben in een reservoir in hun lichaam, aanvankelijk zonder symptomen. Deze patiënten kunnen maanden of jaren na hun Covid19 besmetting ineens overlijden aan een hartafwijking of een beroerte. Dr. Amy Proal van het John Snow Project schetst hierover een angstwekkend beeld. We zullen in volgende weekberichten vaak rekenen met 13% kans op Long Covid na elke besmetting.

Schatting van aantal Long Covid-patiënten in NL

Merk op dat in het Canadese onderzoek hierboven is vastgesteld dat de kans van 13% op Long Covid additief is, of het nu de 1e, 2e of 3e besmetting betreft. Daarom kan het huidige geschatte aantal Long-Covid-patiënten bepaald worden op 13% van in totaal 35 miljoen besmettingen, dat is 4.550.000 LC-patiënten (herstel van een LC-patiënt komt weinig voor), dus 25% van de Nederlandse bevolking. Dit lijkt onwaarschijnlijk veel, maar in de Verenigde Staten is het percentage LC-patiënten na een Covid19 besmetting recentelijk op 24,4% geschat (bron: US Census Bureau), zie de kaart hieronder.

Een groot deel van de Long-Covid-patiënten zal niet veel last hebben van de zeer uiteenlopende klachten, of zal de symptomen niet herkennen als het gevolg van Long Covid. Dat zal in ieder geval niet gelden voor een kwart van deze Long-Covid-patiënten die ernstig gehandicapt zijn. Dat zou dus meer dan een miljoen Nederlanders betreffen! Terwijl in elk nieuwsbericht een schatting van “slechts” ~90.000 ernstig zieke LC-patiënten genoemd wordt.

Deze analyses laten zien hoe belangrijk een goed registratiesysteem voor LC-patiënten is. Minister Kuipers wuifde verzoeken om Long-Covid-patiënten te registreren altijd weg met de dooddoener dat het niet nodig was, “omdat we toch wel wisten hoe groot het probleem was”, al zei hij er nooit bij hoeveel patiënten hij dacht dat er waren. Nu is het afwachten hoe minister Dijkstra hier mee om gaat.

Infectieradar [info]

Het percentage mensen met klachten van acute luchtweginfecties, o.b.v. meldingen door een groep vrijwilligers aan het RIVM, geeft op elk moment een idee van het besmettingsrisico. Op 13 februari had 4,69% van de testgroep van het RIVM last van een luchtweginfectie. Dit is teruggelopen na de piek van 10,26% medio december, maar het gaat langzaam. Merk op dat we in onderstaande grafiek voortaan het percentage mensen met klachten weergeven uit de dataset van het RIVM i.p.v. het 7-daags gemiddelde, omdat die waarde altijd achter de feiten aanloopt.

Percentage van de NL bevolking met een acute luchtweginfectie van 4-11-2020 tot 27-2-2024, o.b.v. meldingen aan RIVM

Omdat “slechts” 0,23% momenteel Covid19 heeft zijn zeker veel patiënten besmet met een ander virus dan SARS-CoV-2 (het RIVM blijft Covid19 hardnekkig een luchtweginfectie noemen). In Nederland heeft namelijk de overtuiging postgevat dat nu voor geen enkel virus meer maatregelen nodig zijn.

De monsters afgenomen op de Nivel Peilstations geven wekelijks een indruk welke respiratoire virussen er heersen. In week 8 waren dat er 52, waarvan de helft influenza bleek te zijn. Over het relatieve voorkomen van de diverse soorten luchtweginfecties zegt het niet veel, want dat hangt sterk af van de klachten: zijn die verontrustend genoeg om ermee naar de huisarts te gaan?

Uit een andere surveillance van Nivel blijkt wel een uiterst zorgelijke ontwikkeling: het frequent voorkomen van longontsteking onder kinderen. Anders dan vóór de coronapandemie komt dit nu vaak voor, zie de grafiek over aantal geconstateerde longontstekingen bij kinderen van 5-14 jaar hieronder. Eind 2022 was er al een forse piek, terwijl vorig jaar vanaf de herfst een meer dan 2x zo hoge golf is begonnen, die nog steeds aanhoudt. In week 8 zou het gaan om zo’n 62 kinderen per 100.000 (kinderen), dus 62 x 18,62 = ~1150 (totaal 1.862.000 kinderen 5 t/m 14 jaar) over heel Nederland. Maar dat is in Nederland kennelijk niet iets om je druk over te maken.

Deze enorme uitbraak van longontstekingen onder kinderen is niet het gevolg van immuniteitsschuld, infecties die “ingehaald moeten worden” omdat ze onderdrukt waren tijdens lockdowns en schoolsluitingen. Al is deze misvatting uit en te na verkondigd door sommige kinderartsen en zelfs experts van het RIVM. De longontstekingen hoeven niet direct door het SARS-CoV-2 virus zelf veroorzaakt te zijn, maar waarschijnlijk wel indirect: het is al jaren bekend dat een Covid19-besmetting het immuunsysteem aantast, en kinderen worden in Nederland immers massaal en voortdurend blootgesteld aan besmetting met Covid19! Er is namelijk een fysieke leerplicht in slecht geventileerde klaslokalen, óók voor kinderen met verkoudheidsklachten die hun klasgenoten kunnen aansteken. Ook krijgen kinderen in Nederland nauwelijks de mogelijkheid om tegen Covid19 gevaccineerd te worden (in de VS mogen kinderen al vanaf 6 maanden gevaccineerd worden tegen Covid19).

Dat Covid19 uitsluitend kwetsbaren en ouderen treft is een sprookje dat al een paar jaar uit is. Nu blijken zelfs jonge kinderen extra kwetsbaar, bijvoorbeeld voor longontsteking, door Covid19. Wanneer komen we hiertegen in opstand? Wanneer is het genoeg?

Overigens steekt ook kinkhoest weer de kop op in verhevigde mate, wéér bij kinderen, enkele malen hoger dan vorige jaren en ook hoger dan vóór corona. De grafiek van Nivel gaat deze keer alleen over kinderen van 5 t/m 14 jaar, eerder was dat 0 t/m 14. In week 8 betreft het 10 kinderen per 100.0000, dat is over heel Nederland dus 18,62×10 = 186 kinderen.

Volledigheidshalve geven we ook de influenzagevallen volgens Nivel: inderdaad is in week 50, en opnieuw in week 2, officieel de drempel overschreden waarbij we van een griepepidemie spreken. In week 8 is het aantal gevallen echter weer onder die grens gedoken, nu dus zo’n 48 patiënten per 100.000, ofwel ~8616 in totaal.

Dit hoeft echter niet te betekenen dat influenza voor dit jaar weer voorbij is. Als we vergelijken met 2019/2020 dan zou er nog wel een hoge nagolf kunnen komen. Zeker nu van zoveel mensen het immuunsysteem beschadigd is na de heftige Coronagolf eind 2023.

Ziekenhuisopnames [info]

Het aantal Covid19-ziekenhuisopnames per dag, opgegeven door het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS), geeft een indicatie van het aantal ernstig zieke patiënten met acute Covid19 die dag.

Op 1-3-2024: 20 Covid19-ziekenhuisopnames, dat is niet gering, maar ook de ziekenhuisopnames blijven langzaam zakken. In totaal waren er 122 Covid19 opnames van 26 februari t/m 1 maart. Let wel: ziekenhuisopnames in het weekend worden al sinds april 2022 niet meer gemeld! Hieronder zijn Covid19-ziekenhuisopnames gegeven zonder interpolatie of 7-daags gemiddelde.

Verloop van nieuwe Covid19-ziekenhuisopnames per dag van 14-3-2020 t/m 1-3-2024, volgens LCPS

In onderstaande twitterdraad van epidemioloog Chantal Rovers rekent zij af met de afgezaagde kritiek dat Covid-ziekenhuisopnames voor het grootste deel zieken zou betreffen die voor iets heel anders opgenomen zijn en toevallig positief getest zijn op Covid.

Zoals uit onderstaande grafiek van stichting NICE (Nationale Intensive Care Evaluatie) blijkt is Covid19 bij gemiddeld meer dan 80% van de opgenomen patiënten de belangrijkste of secundaire reden voor opname. Volgens Chantal Rovers betekent dit dat beide typen patiënten zonder Covid19 niet opgenomen zouden zijn. Zij kan het weten, want zij registreerde deze opnamen voor NICE in het Radboud ziekenhuis. Ze stelt bovendien dat patiënten bij opname niet standaard getest worden op Covid, dus het kan best zijn dat juist méér patiënten t.g.v. Covid in het ziekenhuis opgenomen moeten worden waarbij de link met Covid niet evident is.

Overigens heeft stichting NICE aangegeven dat deze rapportages per 1-1-2024 stopgezet zijn. Aandacht voor de Covid19 pandemie is kennelijk niet meer nodig. AlleBurgers blijft er echter van uitgaan dat 80% van de Covid19-ziekenhuisopnames echt dóór Covid komt.

Stichting NICE is overigens óók gestopt met het rapporteren van ziekenhuisopnames per ziekenhuislocatie en per provincie. Deze werden in de Covid19 dataset van RIVM aangeboden als download. In Corona-Lokaal werden die gegevens gebruikt om het aantal ziekenhuisopnames per provincie weer te geven. Dat werkt dus niet goed meer: het aantal gemelde ziekenhuisopnames is in de meeste provincies in het nieuwe jaar gekelderd (zie bv. Noord-Holland), zodat het totaal niet langer gelijk is aan de landelijke cijfers. Die kloppen gelukkig nog wel, want die gegevens komen van het LCPS.

Ziekenhuisopnames opgave in Zuid-Holland, van 26-12-2023 t/m 14-2-2024, zoals weergegeven op Corona Lokaal

Ziekenhuisbezetting [info]

Het LCPS geeft ook het aantal patiënten dat op weekdagen door Covid19 in het ziekenhuis en op de IC ligt. Op 1 maart lagen er 154 coronapatiënten in het ziekenhuis, en 12 op de IC. Ook het aantal ziekenhuispatiënten lijkt dus langzaam op zijn retour. Vreemd genoeg is het aantal IC-patiënten de afgelopen week weer gestegen. Jammer, nu moet het RIVM nog even wachten met de juichende berichten dat Covid19 nu écht over is…

Ziekenhuisbezetting was altijd de belangrijkste indicator waarop RIVM en OMT hun adviezen voor beleid baseerden, en de enige reden waarom maatregelen steeds te laat ingingen, te vroeg opgeheven werden en nu totaal afwezig zijn. “De ziekenhuizen kunnen het aan, dus het boeit niet hoeveel mensen ernstig ziek of invalide worden of overlijden”. Bizar uitgangspunt.

Onderstaand overzicht van de coronapatiënten in ziekenhuis & IC in de afgelopen 3 jaar is gemaakt o.b.v. gegevens van het LCPS. De aantallen patiënten zijn inclusief ontlabelde patiënten, die niet meer besmettelijk zijn en daarom niet meer afgezonderd liggen.

Dagelijkse ziekenhuis- (blauw) en IC-bezetting (oranje), exclusief verpleeghuizen en thuisverpleging, o.b.v. data LCPS, vanaf 1-1-2021 t/m 1-3-2024

Een veelgehoorde dooddoener is dat Covid nu vergelijkbaar zou zijn met de griep en “daar nemen we toch ook geen maatregelen tegen?” Dat er geen maatregelen zouden zijn tegen influenza is al betwistbaar, denk aan de jaarlijks terugkerende griepprik en de waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen als er een jaar is met een extra hevige griepgolf.

Aan de andere kant is Covid19

  • veel heftiger dan influenza, met vaker ernstige klachten, ziekenhuisopnamen en een hogere mortaliteit (zie artikel van Al-Aly et al in The Lancet van december 2023)
  • besmettelijker dan influenza (na mazelen is Covid19 de meest besmettelijke aerogene infectieziekte; R0 kan variëren tussen 5 en 15 afhankelijk van de variant)
  • géén seizoensinfectie maar treedt het hele jaar door op (zie de analyse van TJ Radcliffe Covid Seasonality en figuur hieronder). Tina Hesman Saey legt in ScienceNews uit waarom Covid19 geen seizoensinfectie is.
  • veel vaker aanleiding tot langdurige chronische klachten, leidend tot invaliditeit, mentale aftakeling en onverwacht overlijden: Long Covid (zie grafiek van Al-Aly hieronder)
  • een vasculaire ziekte en multisysteemziekte die bijna alle organen in het lichaam aantast en kan leiden tot meer dan 200 aandoeningen!

Ter illustratie tonen we hier een vergelijking van ziekenhuisbezetting t.g.v. Covid19 met de jaarlijkse griepgolven in de winter.

Vergelijking van ziekenhuisbezetting door Covid19 (donkerblauw, vanaf maart 2020) en influenza (lichtblauw, smalle pieken ’s winters vanaf 2017) van Datagraver

Om de griepincidentie te vergelijken met Covid19-gevallen rekenen we de griepcijfers per 100.000 om naar het totaal aantal infecties over alle Nederlanders per week. De Covid19-infecties o.b.v. de rioolwaarden rekenen we om naar infecties per week. Bij elkaar in één grafiek komen we dan tot:

Het aantal influenza-infecties per week vergeleken met het aantal Covid19-infecties per week, vanaf 2020 week 40 t/m 2023 week 6

Hier is evident waarom we ons bij AlleBurgers veel meer zorgen maken om Covid19-besmettingen dan om influenza-besmettingen.

Variants of Concern (VOC) [info]

De relatieve frequenties van relevante VOC’s (kiemsurveillance RIVM) geven een indicatie welke nieuwe bedreigingen te verwachten zijn. De metingen lopen door t/m 2024 week 7 (12 t/m 18 februari). In week 8 is nog maar één sample getest, die laten we dus weg.

In het overzicht hieronder is de ontwikkeling van de diverse varianten schematisch weergegeven. We hebben de afgelopen maanden een werkelijk spectaculaire groei van BA.2.86 (“Pirola”) gezien, ten koste van EG.5 (“Eris”), die maandenlang dominant is geweest. In week 7 zit Pirola op 94,3%: een absoluut monopolie. Het merendeel van BA.2.86 blijkt de subvariant JN.1 te zijn (“Juno”), in week 7 is er zelfs alleen JN.1, en wat verdwaalde XBB-varianten.

Grafiek met het percentage van de belangrijkste Variants of Interest in de samples van het RIVM, van 2023 week 10 t/m 2024 week 7. Het oranje vlak is EG.5. JN.1 in donkergrijs en de rest van BA.2.86 is lichtbruin. JN.1 is al 3 maanden dominant.

Conclusie: actueel risico

AlleBurgers schat het risico momenteel matig. Vanaf maart lijken nu weken, misschien maanden aan te breken waarin de kans op besmetting laag is. Maar vergeet niet: kans op corona blijft aanwezig, risico = besmettingskans x impact, en als je toch besmet wordt kunnen de gevolgen verschrikkelijk zijn: levenslang bedlegerig, arbeidsongeschikt of een plotselinge, voortijdige dood.

Verschillende overwegingen spelen een rol bij onze conclusie:

  • We zien nog steeds duizenden besmettingen per dag o.b.v. de rioolwatermetingen, zelfs nu, in de nasleep van de heftigste golf ooit.
  • Tegen de verwachting in heeft carnaval dit jaar niet tot een enorme uitbraak geleid, zoals in 2023. Dit is waarschijnlijk te verklaren doordat meer dan 40% van de Nederlanders besmet is in de eindejaarsgolf door de JN.1 variant, waartegen nu een paar maanden immuniteit is opgebouwd. JN.1 is nog steeds dominant, een nieuwe variant heeft zich nog niet aangediend. Met carnaval 2023 braken net de XBB-recombinanten door, na de hegemonie van BQ.1.1 in de eindejaarsgolf 2022.
  • Het weer is al 3 maanden regenachtig en vaak koud, mensen blijven binnen en bezoeken sociale contacten binnen. Het binnenklimaat met een lage luchtvochtigheid is dan ook niet bevorderlijk voor de gezondheid, o.a. omdat aerogene infecties zoals Covid19 zich sneller verspreiden, zie aerosolen.com. Voor de huidige periode is de luchtvochtigheid echter gunstig.
  • De enorme aantallen besmettingen in de JN.1 golf hebben ons immuunsysteem ongetwijfeld aangetast. Tot daar consequent aan gemeten wordt zullen we niet weten in welke mate, maar dat we de komende maanden extra beducht moeten zijn voor uitbraken van andere infecties is zeker, bv. longontstekingen, influenza of mazelen.
  • Het RIVM ziet Covid19 nu als een “gewone luchtweginfectie”. Ook daarvoor zijn op de RIVM-site richtlijnen te vinden, maar daaraan wordt geen ruchtbaarheid gegeven. Iedereen denkt dat corona voorbij is en dat er geen enkele maatregel meer geldt. Het tegendeel is waar: Covid19 is veel gevaarlijker dan bedoelde luchtweginfecties, zelfs gevaarlijker dan griep, het is in feite een systeemziekte met meer dan 200 aandoeningen, verspreidt zich in aerosols, komt veel meer voor, het hele jaar door, en de maatregelen van het RIVM tegen luchtweginfecties zijn volstrekt onvoldoende. Het vergt een totaal andere aanpak: strategisch, tactisch en operationeel. Omgekeerd kunnen de bedoelde gewone luchtweginfecties wél profiteren van een doelmatig coronabeleid (schone lucht, mondneusmaskers).

Laat u niet in slaap sussen en wijs maken dat de huidige (zomer- → herfst- → winter-) golf “meegevallen is” en nu helemaal voorbij is. De omstandigheden voor het SARS-2 virus blijven gunstig omdat alle maatregelen ontbreken. Er komt zeker vóór de herfst nóg een piek. Blijf u zo goed mogelijk beschermen, vermijd drukke bijeenkomsten als het kan en draag op openbare binnenlocaties een ffp2-masker! Test uzelf meer dan eens bij elke verdenking van coronabesmetting, zeker bij symptomen, en blijf thuis indien positief, liefst een week na verdwijnen van de symptomen. Zorg voor ventilatie in huis en koop of bouw een hepa-filter. Maar als u echt naar een heel belangrijk feest of bijeenkomst moet, of wellicht de kapper, de tandarts of het ziekenhuis moet bezoeken, dan zijn de komende weken wel relatief gunstig.

Indammen móet en indammen kán!

Juist nu de meest recente golf geluwd is moet de gelegenheid gegrepen worden om in te dammen en ons voor te bereiden op de volgende golf met preventieve maatregelen. Er zijn verschillende strategieën om deze pandemie te bedwingen: