Oversterfte, ziekte en verspreiding Covid19 2023-41

Actueel risico volgens AlleBurgers 20 oktober

Het risico op besmetting en dus Long Covid lijkt iets afgenomen te zijn, maar de ziekenhuisbezetting neemt nog steeds toe. Rioolwaarde 16-10: 369 → 13 tot 40 duizend besmettingen PER DAG → TENMINSTE ~1300 nieuwe Long Covid gevallen PER DAG. Bijna 5% loopt rond met klachten die op Covid wijzen. Vanaf medio 2020 is er continu oversterfte geweest, in week 30: 225 † → 7.9% van de verwachte sterfgevallen volgens de meest conservatieve schatting! 69 ziekenhuisopnames op 19 oktober. 361 Nederlanders op de verpleegafdelingen en 18 op de IC!. BA.2.86 lijkt nog steeds niet door te zetten.

Oversterfte Covid19 gerelateerd week 40: 3 okt – 10 okt

Het CBS meldt een sterfte van 3070 voor week 40. Er zijn tevens 42 nameldingen voor week 39. Hiermee komen we voor de oversterfte uit op de aantallen in de grafiek hieronder.

Volgens de CBS-methode, waarbij de bevolkingssamenstelling in de jaren voor de pandemie doorgetrokken wordt naar tijdens de pandemie (die trouwens nog steeds gaande is), wordt een oversterfte van 225 gevonden (7.9%). Dit is vergelijkbaar met weken 36 t/m 39. De oversterfte daalt dus niet, maar neemt ook niet enorm toe (dus zij die paniek maakten over de meest recente booster-ronde zagen hun doemscenario ook niet uitkomen).

De CBS-schatting is duidelijk lager dan de oversterfte op basis van de human mortality database t.o.v. het gemiddelde van 2010-2019, waarvoor een oversterfte van 429 wordt gevonden (16.2%). Deze methode maakt gebruik van de bevolkingssamenstelling van de jaren voor de pandemie zonder dat er vanuit gegaan wordt dat het aandeel ouderen toeneemt (deze stierven namelijk in hogere aantallen tijdens de pandemie).

De schatting op basis van het laagste kwartiel van 2010-2019 (LQI) gaat er vanuit dat we geleerd zouden hebben van de pandemie en bijvoorbeeld een groot deel van de jaarlijkse sterfte door de griep hadden voorkomen door het inzetten van HEPA, ventilatie en FFP2 en minder met grote aantallen mensen in binnenruimtes bijeenkomen. Als we deze methode gebruiken, dan komt de oversterfte op 486 uit (18.9%). In een betere wereld zouden deze week dus 486 minder Nederlanders zijn overleden. Nu doen de crematoria goede zaken en zal de overheid binnenkort weer berichten dat ze weer een meevaller met de AOW hebben.

Tel je alle oversterfte over de hele pandemie bij elkaar op, dan kom je met de meest conservatieve methode van het CBS nog steeds op een aantal boven de 52 duizend Nederlanders uit. Volgens de methode van het laagste kwartiel kom je op meer dan het dubbele van dit aantal uit.

Ondanks dat het CBS vermoedelijk zal melden dat de oversterfte deze week net binnen de bandbreedte blijft, geeft de continue lijn aan dat het virus nog niet klaar met ons is. De extra overlijdens zijn een politieke keuze, want we zouden ook in kunnen zetten op HEPA, FFP2, ventilatie, testen, thuisblijven bij klachten, thuiswerken, en mindere aantallen mensen bij elkaar in binnenruimtes. Op termijn is dit ook beter voor de economie, want zieke mensen kunnen minder goed werken en uitgeven (en hoeveel je aan zorg uit kunt geven, wordt beperkt door het inkomen).

Meer getallen over de oversterfte staan in het draadje van low Covid Kano op Twitter, hieronder weergegeven.

Virusdeeltjes in rioolwater

Het aantal virusdeeltjes in het riool laat een onverwacht patroon zien. In vergelijking tot de vorige Omikron-golven (maar wel gelijkend op de Delta-golf, al werd er toen aan preventie gedaan) stijgt het niveau relatief langzaam en laat deze week zelfs een daling zien. De volgende grafiek komt van corona-lokaal.nl.

Op 16 oktober werden er 369 deeltjes per 100 duizend inwoners gemeten (71% betrouwbaarheid). Volgens de methode van DataGraver komt dit overeen met ongeveer 13 duizend besmettingen. Volgens de methode van low Covid Kano zijn dit er ongeveer 3 keer zoveel en dus ongeveer 40 duizend besmettingen. Elke besmetting geeft risico op overlijden, ziekenhuisopname en met name langdurige klachten (long Covid), waaronder hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen en auto-immuunziektes. Schattingen lopen uiteen tussen studies, maar de meeste studies komen op een kans van tenminste 10% uit. Er zijn op de 16e oktober daarmee tenminste 1300 Nederlanders bijgekomen met langdurige klachten, maar vermoedelijk veel meer.

Deze week werd bekend dat long Covid patiënten het uitstellen van de minister van volksgezondheid beu zijn. Ze hebben daarom zelf 1.5 miljoen bij elkaar gehaald en financieren nu vier projecten die onderzoek doen naar de biologische basis van long Covid, met het doel behandelingen te ontwikkelen. Dit is geld wat mensen zelf uitgeven, naast alle belastingen die zij reeds betalen en waar geen onderzoek mee betaald wordt. De Nederlandse overheid laat de long Covid patiënten zitten en durft ook niet hardop te zeggen dat iedereen nog steeds risico loopt.

Infectieradar

De infectieradar lijkt deze week geen update gehad te hebben. Het aandeel mensen dat klachten rapporteert dat kan wijzen op Covid staat daardoor nog steeds op 4.47%.

Covid wordt in de media verward met de griep. Nu.nl berichtte: “Griep en herfstdip zorgen ervoor dat we ons weer vaker ziek melden”.

Helaas voor nu.nl wordt er ook bijgehouden hoeveel griep er rond gaat. We vinden de grafiek op de website van het Nivel. En daaruit blijkt: Geen griep.

Waarom spreekt nu.nl over “griep” en niet “Covid”? Misschien willen ze dat alles weer als het oude wordt, en dat we een virus dat jaarlijks duizenden doden veroorzaakt gewoon gaan negeren.

Op de website van het Nivel zien we ook dat het aantal longontstekingen nog steeds toeneemt:

Eerder berichtte de Gelderlander reeds dat er onverwacht veel longontstekingen bij jongeren voorkomen (onverwacht omdat ze daar wel begrijpen dat griep momenteel niet rond gaat). In plaats van het op de griep te gooien, geeft de Gelderlander aan dat er meer onderzoek nodig is: “Een verklaring heeft het Nivel er niet voor. Samen met rijksgezondheidsinstituut RIVM wordt er nader onderzoek naar gedaan.”.

Tegelijkertijd laat Nivel ook het aantal patiënten zien dat vanwege Covid de huisarts bezoekt, waaruit duidelijk is dat Covid niet weg is.

Het aandeel positieve testen bij de infectieradar is deze week wel gemeten. 1.1% van de deelnemers meldt een positieve test (1% vorige week). De zelftesten pikken helaas niet alle infecties op.

Ziekenhuisopnames

Corona-lokaal.nl toont ook het overzicht van de ziekenhuisopnames vanwege Covid. Deze nemen langzaam toe, maar het is onduidelijk welk aandeel dit van de werkelijke opnames dit is. Worden alle patiënten nog getest? Worden alle aantallen nog doorgegeven? Op 19 oktober werden er 69 opnames gemeld. Geen probleem volgens het AD, want Covid is in deze patiënten “relatief mild”.

Ziekenhuisbezetting

Volgens de datafeed van het LCPS liggen momenteel 361 van deze patiënten met een “relatief milde” Coronabesmetting op de verpleegafdeling. Iets ernstigere Covid wordt gevonden bij de 18 patiënten op de IC.

Variants of Concern (VOC)

De tijd dat er 1 variant van het Coronavirus rond ging, ligt ver in het verleden. Dit betekent dat als je nu Covid oploopt, je niet weet welke variant je te pakken hebt. Ook weet je niet hoeveel je immuniteit verkrijgt ten opzichte van de andere varianten (de ooit zo mooi klinkende hybride of natuurlijke immuniteit wordt steeds minder waard).

De verdeling van de verschillende varianten is te vinden op de Mastodon feed van Roel Griffioen. De bijzonder afwijkende BA.2.86 (donkergroen rechtsboven in de grafiek) lijkt nog steeds geen voet aan de grond te krijgen in NL. EG.5 komt het meeste voor, maar er zijn verder verschillende XBB-varianten.

Conclusie: actueel risico

Het aantal virusdeeltjes in het riool is de afgelopen week iets gedaald. De ziekenhuisbezetting stijgt echter nog steeds. Het lijkt er dus op dat er meer ernstig zieken zijn bij minder virusdeeltjes in het riool. Ook blijft long Covid een probleem. Er zijn geen aanwijzingen dat lange termijn gevolgen voor de gezondheid niet meer optreden voor de huidige varianten en ook geen aanwijzingen dat long Covid minder vaak voorkomt bij meer besmettingen (eerder het tegendeel). Al met al blijft het risico dus hoog.

Ondertussen is er in het VK de parlementaire enquête bezig rond de aanpak van de pandemie. Zo werd er bekend dat de regering waarschuwingen om vroeg in te grijpen in de wind sloeg, waardoor er later een veel strengere en langdurige lockdown nodig was. Net als in Nederland (de mondkapjesdeal) gaven de conservatieven contracten aan hun vrienden. En ook hielden leden van de regering feestjes (bruiloft van minister Grapperhaus) terwijl de rest van het land in een lockdown zat.

Ook daar is het frappante dat de hele enquête lijkt aan te nemen dat dit alles verleden tijd is, en dat alles nu in orde is. De cijfers worden zorgvuldig uit de media gehouden, maar het feit dat er 1.5 miljoen Euro is opgehaald voor long Covid onderzoek, geeft aan dat Nederland met een groot long Covid probleem zit. Patiënten lopen in het ziekenhuis Covid op en lopen een aanzienlijke kans daaraan te overlijden.

Waarom willen we geen HEPA en FFP2 mondkapjes inzetten? “Forget it, be happy, keep shopping: if you don’t live and work as though the virus has vanished, you’re holding the country back. There could scarcely be a more powerful symbol of the all-clear than doctors and nurses greeting their patients without masks.”