Oversterfte, ziekte en verspreiding Covid19 2024-15

Huidige situatie volgens AlleBurgers 21 april 2024

Het wordt steeds lastiger om de situatie in te schatten, doordat steeds minder data beschikbaar komen. Vanaf deze week zijn de aantallen niet-langer-besmettelijke Covid patiënten in de ziekenhuizen niet meer beschikbaar. Ondertussen is er veel sprake van ABC (“Alles Behalve Covid”). Media vragen zich af waarom zoveel mensen voortijdig ziek uitvallen op hun werk en ze waarschuwen voor de risico’s van vapen voor kinderen (terwijl de genoemde klachten bij vapen precies die van long Covid zijn). De “mysterieuze” oversterfte wordt gunstig genoemd en er zijn reeds discussies gaande waar het geld bespaard op de AOW aan besteed kan worden. De beschikbare cijfers geven aan dat het risico op een Coronabesmetting momenteel relatief laag is, maar de kans op langdurige klachten (long Covid) blijft bij iedere besmetting. Bescherm jezelf met FFP2/FFP3 en negeer het staren en de opmerkingen. Er komen long Covid klinieken, maar die gaan niet meteen genezing bieden.

LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers

Oversterfte Covid19, 2024 week 14 [info]

Alle drie de maten van oversterfte (zie de grafiek hieronder) laten weer oversterfte zien ten opzichte van de periode voor de pandemie.

Dit geeft een oversterfte van 1,1% (CBS-methode), 16,2% (gebaseerd op de gemiddelde sterfte in 2010-2019), of 20,5% (gebaseerd op het kwartiel met de laagste sterfte in 2010-2019).

Vorig jaar noemde de Volkskrant de “mysterieuze” oversterfte al “geluk”.

Dit jaar doet het AD daar nog een schepje bovenop door te stellen dat de oversterfte zorgt voor miljoenen besparingen. Het AD vraagt zich ook af waar dit geld het beste aan besteed kan worden (long Covid klinieken misschien?).

Het AD meldt echter dat het geld wordt gebruikt om de begroting sluitend te krijgen. Met andere woorden: er is geen reden voor het kabinet om te proberen iets aan de oversterfte te doen.

Het AD meldt een gedeeltelijke verklaring te hebben voor de oversterfte. Natuurlijk spreken ze niet over het rond laten gaan van een virus dat hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen (zoals dementie) en auto-immuunziektes veroorzaakt. Blijkbaar gingen ook de ziekenhuizen op slot in 2020 en 2021 (“lockdowns door ziekenhuizen”) en dat heeft ervoor gezorgd dat er nu meer mensen aan hart- en vaatziekten overlijden. Natuurlijk heeft een virus dat de kans op hart- en vaatziekten substantieel verhoogt, ook na een “milde” infectie, en dat nog steeds rondgaat, hier niets mee te maken.

Ook dementie, zoals het AD noemt, heeft niets met Covid te maken. Het AD heeft onder meer dit artikel gemist, waarin de kans op de ziekte van Alzheimer aanzienlijk is verhoogd na Covid.

Virusdeeltjes in rioolwater [info]

Momenteel worden er relatief weinig virusdeeltjes in het riool gemeten (zie onderstaande grafiek, gebaseerd op data van corona-lokaal.nl). Op 14 april werden er 74 deeltjes per 100 duizend inwoners gemeten. Door het gebruik van aantallen deeltjes per 100 duizend inwoners kunnen de waarden over de tijd vergeleken blijven worden, ook al verschilt het aantal meetstations dat metingen doorgeeft.

Deze 74 deeltjes per 100 duizend inwoners komen, volgens de methode van Datagraver, overeen met ongeveer 2664 besmettingen op de 14e april. Op basis van de conservatieve schatting van het RIVM dat 1 op de 10 infecties leidt tot langdurige klachten (tenminste 3 maanden), hebben ongeveer 260 Nederlanders op de 14e april langdurige gezondheidsproblemen ontwikkeld. Ongeveer een kwart daarvan (ongeveer 67) zal ernstig zijn.

Ondertussen lijkt vrijwel niemand meer aan long Covid te denken. In een artikel van het AD deze week wordt er gesproken over kanker, dementie, diabetes, en hart- en vaatziekten. De gebruikelijke risicofactoren worden genoemd: “Veel stress, slaaptekort, slechte voeding, veel alcohol en weinig beweging zorgen voor laaggradige ontstekingen in ons lichaam.” Natuurlijk wordt niet genoemd dat Covid voor laaggradige ontstekingen in het lichaam kan zorgen, net als hart- en vaatziekten, dementie, en diabetes. Een bekend symptoom van long Covid is slecht slapen.

Het klopt dat we een deel zelf in de hand hebben. Door FFP2/FFP3 te gebruiken in binnenruimtes kun je je risico op een Coronabesmetting verlagen en daarmee de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en dementie. Maar dat lees je niet in het AD (of welke Nederlandse krant of media dan ook).

Een tijdje eerder schreef het AD al over een toename van hart- en vaatziekten bij jonge mensen. Het roept op tot een verbod op rookwaren. Het geeft echter weer niet aan dat Covid de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk verhoogt.

De aanval lijkt ook ingezet tegen het vapen. Maar als je naar het lijstje klachten kijkt, dan zijn die exact dezelfde als de klachten die het meest bij long Covid worden gezien:

Een maand geleden werd bekend dat inmiddels 5% van de jongeren en 3% van de volwassen kampen met long Covid. De klachten worden als volgt omschreven:

Ondertussen vallen steeds meer ouderen uit van het arbeidsproces, aldus het AD deze week. Ook hier geen woord over (long) Covid. Er wordt wel gesproken over werkdruk en de hoge AOW-leeftijd.

Het VK doet hier nog een schepje bovenop, en maakt het werknemers moeilijker om zich ziek te melden op het werk:

Dus in plaats van ervoor te zorgen dat minder mensen ziek worden, wordt het lastiger gemaakt om de ziektewet in te gaan. Ondertussen blijft het aantal mensen dat langdurig ziek is in de VK toenemen (zie de grafiek hieronder). Merk ook op dat er blijkbaar iets in 2020 is gestart waardoor deze trend is ingezet.

Ondertussen vond de eerste long Covid dag in Nederland plaats. En deze week kwam het geld vrij voor de start van long Covid klinieken. Nederland lijkt in een situatie te verkeren waarin wel erkend wordt dat er long Covid bestaat, maar waarin niet erkend kan worden dat Covid nog steeds rond gaat en nog steeds long Covid veroorzaakt.

In Australië lijken ze iets verder te zijn, zoals dit artikel aangeeft. Ze realiseren zich dat iedere nieuwe golf tot nieuwe gevallen van long Covid gaat leiden. Merk op dat zij ook rekenen met ongeveer 10% long Covid per infectie.

Infectieradar [info]

De infectieradar meldt dat op het moment 5,8% van haar deelnemers luchtwegklachten ervaart.

Niet al deze klachten worden door Covid veroorzaakt. Onder de deelnemers rapporteert 0,1% een positieve Covid test.

Er gaat nog steeds veel kinkhoest rond, al lijken de aantallen onder jongste kinderen af te nemen, aldus het Nivel (maar onder oudere kinderen zijn er nog wel veel gevallen van kinkhoest).

Bij de huisartsen worden verschillende infecties gevonden, maar momenteel erg weinig Covid (merk op dat er maar weinig infecties worden onderzocht in het lab).

Ziekenhuisopnames [info]

Ook met de ziekenhuisopnames is het momenteel relatief rustig, al blijven er mensen opgenomen worden vanwege Covid. Onderstaande grafiek gebaseerd op data van corona-lokaal.nl laat zien dat er op 19 april 12 opnames waren.

Ziekenhuisbezetting [info]

Het LCPS lijkt gestopt te zijn met het doorgeven van de ontlabelde Covid patiënten in de ziekenhuizen (dit zijn patiënten die met/door Covid binnen kwamen, maar niet meer besmettelijk zijn). We hebben dus alleen nog maar aantallen besmettelijke patiënten en weten niet hoeveel mensen er nog in de klinieken liggen vanwege hun besmetting. De aantallen vanaf deze week zijn daardoor niet goed te vergelijken met de aantallen die we in eerdere edities van het weekbericht hebben gegeven.

Onderstaande grafiek laat alleen de besmettelijke Covid patiënten zien. Het betreft 1 patiënt op de IC en 52 op de verpleegafdelingen. De andere weken in deze grafiek betreffen ook alleen de besmettelijke patiënten.

Variants of Concern (VOC) [info]

Er zijn geen nieuwe gegevens over varianten binnen gekomen. We kunnen aannemen dat JN.1 nog steeds dominant is, al lijken er nieuwe varianten (KP.3, KP.2, KS.1, KP.1.1) op te komen die voor een zomergolf kunnen zorgen.

Conclusie: actueel risico [info]

Het risico op een Coronabesmetting blijft momenteel relatief laag. Er zijn echter geen aanwijzingen dat de kans op long Covid na een besmetting minder is geworden. Het virus muteert ondertussen door en dit kan voor een zomergolf gaan zorgen. Er blijven mensen door Covid overlijden. Zo werd deze week bekend dat een Nederlander 613 dagen besmettelijk was, en vervolgens overleed. Binnen zijn lichaam had het virus 50 mutaties opgelopen, wat voor een nieuwe variant kan zorgen.

Nederland gaat ondertussen door met “Alles Behalve Covid” (ABC) en schuift het steeds zieker worden van de bevolking en de oversterfte op zaken zoals roken, thuiswerken, vapen, een hoge AOW-leeftijd en werkdruk en uitgestelde zorg in 2020 en 2021. In Nederland mag je nog steeds 2 jaar de ziektewet in voordat je aan het WIA-traject moet beginnen, maar de vraag is hoe lang dit nog vol te houden is. In het VK maken ze het ondertussen al lastiger om doorbetaald te krijgen als je ziek bent.

Je kunt jezelf deels beschermen. Het virus verspreidt zich met name in gedeelde binnenlucht (al komen besmettingen buiten ook voor). De World Health Organization (W.H.O.) heeft niet willen erkennen dat het Coronavirus in de lucht blijft hangen, vermoedelijk omdat dit ervoor zorgt dat mensen beschermd moeten worden met FFP2/FFP3 mondneusmaskers en dit problemen geeft voor de horeca. Deze week hebben ze echter de classificatie aangepast, waardoor het scherpe onderscheid tussen verspreiding door grote en kleine druppels verdwijnt.

Hopelijk leidt deze nieuwe definitie van “virussen die zich door de lucht verspreiden” ervoor dat erkend wordt dat het virus uit de lucht gehaald moet worden, en dat anderhalve meter binnen niet voldoende is. Als je enige tijd in dezelfde ruimte verblijft als iemand die besmettelijk is, dan zal het virus zich door de lucht verspreiden, en zul je het virus inademen, als je daar niet iets tegen doet.

Dat leidt tot de volgende aanpak:

  • Voorkom dat het virus in de lucht komt. Test mensen (en geef ze geen toegang tot de binnenruimte na een positieve test) en laat zieke mensen thuis blijven. Laat mensen een FFP2/FFP3 masker dragen, omdat het virus ook zonder symptomen verspreid kan worden.
  • Haal het virus uit de lucht. Zet luchtfilters met HEPA in. Zet zelf FFP2/FFP3 op zodat je schone lucht inademt. Zet ventilatie in, zodat binnenlucht regelmatig ververst wordt met buitenlucht.

Het is mooi dat er eindelijk long Covid klinieken komen. De huidige long Covid patienten zijn erg lang in de steek gelaten (en zij met gerelateerde syndromen, zoals Q-koorts, Lyme en ME/CVS nog veel langer). Maar tegelijk is het belangrijk om ook aan preventie te doen, zodat er niet nog meer patiënten bij komen. Met de komst van de klinieken, is er niet meteen een behandeling. Long Covid klachten lijken verschillende oorzaken te hebben, en daarmee is de kans klein dat een enkele behandeling iedereen zal helpen.

Bovendien blijft Covid de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten verhogen, net als de kans op dementie. We kunnen die gewoon afwachten zoals we bij de Spaanse griep hebben gedaan. Maar toen hadden we veel minder technologie dan we nu hebben (er waren geen FFP2/FFP3, geen HEPA, en geen ventilatiesystemen). Het zuiveren van de lucht is niet alleen van belang tegen (long) Covid, maar ook tegen aankomende pandemieën. Het is geen kwestie of deze op gaan treden, maar wanneer.