Risico’s door Onderzoek met exotische virussen

Publicatie in Washington Post, 10-4-2023

door David Willman & Joby Warrick
vertaald en bewerkt door Peter Spitters

1. Inleiding

De Washington Post analyseert de sector van het verzamelen van genetisch materiaal van vleermuizen, in de zoektocht naar ziekteverwekkers, waarvan niet bekend is of ze mensen kunnen infecteren. Eenmaal verzameld wordt het materiaal getransporteerd naar laboratoria voor analyse. Vervolgens wordt het materiaal onderzocht met een techniek, polymerase ketenreactie (PCR) die de virussen kan identificeren. Experts zijn van mening dat ieder van de drie fasen (verzamelen, transport en lab-onderzoek)  kan leiden tot een pandemische uitbraak.

2. Rapport Rekenkamer VS

Een rapport van de Amerikaanse Rekenkamer (januari 2023) onthulde schokkende hiaten in het toezicht van de federale overheid op de meest risicovolle experimenten.

Het rapport, dat geen laboratoria bij naam noemt, stelt dat het ministerie van Volksgezondheid “subjectief en mogelijk inconsistent” toezicht houdt op door de VS gefinancierd onderzoek.

Bovendien is er geen toezicht op onderzoek dat wordt gefinancierd door stichtingen en andere NGO’s. Zelfs niet wanneer het onderzoek betrekking heeft op “versterking van potentiële pandemische ziekteverwekkers” (ePPPs).

Over laboratoria buiten de Verenigde Staten is veel minder bekend. Regelgeving valt onder elk afzonderlijk land en er zijn geen afgedwongen internationale normen.

De meeste landen missen de geavanceerde controles die nodig zijn om te voorkomen dat gevaarlijke virussen of bacteriën worden misbruikt of omgeleid voor ongeoorloofde doeleinden: “Een grote blinde vlek in de wereldwijde surveillance voor biologische bedreigingen”, stelt de Rekenkamer.

3. Overheidsprogramma en de risico’s

Ook de US National Academy of Sciences probeert al meer dan tien jaar de veiligheid te bevorderen door internationale laboratorium-specialisten uit te nodigen voor conferenties.

Interviews met deelnemers onthullen langdurige tekortkomingen.

De VS financiert sinds 2009 meer dan 400mln dollar in de wereldwijde jacht op virussen. Voorstanders beweren dat dit bijdraagt aan het ontwikkelen van medicijnen om toekomstige overloop van dodelijke virussen van dieren op mensen tegen te gaan (zoönoses).

Twee programma’s zijn expliciet gericht op het voorkomen van menselijke pandemieën.

Klokkenluiders hebben gewaarschuwd voor de ontwikkeling van biowapens door buitenlandse partijen.

Critici van de jacht op virussen beweren dat de programma’s onaanvaardbare risico’s met zich meebrengen en enorme hoeveelheden genetische data van marginaal nut hebben gegenereerd.

Zo heeft het vangen van vleermuisvirussen de Covid19-pandemie niet kunnen voorspellen of nieuwe vaccins kunnen opleveren.

De publicatie van de genetische sequenties van virussen zou juist kunnen leiden tot een wereldwijde pandemie. Het wordt vergeleken met het publiekelijk onthullen van de instructies voor het maken van een atoombom.

Aldus pandemische virussen vrij laten op luchthavens over de wereld zou een bedreiging van de civilisatie.

kunnen betekenen (ruin risk). Door de snelle technologische veranderingen lopen regelgevers steeds een stap achter de feiten aan.

4. Rol van Nederland

Die kloof werd  angstig duidelijk toen een door de VS gefinancierd onderzoek van Ron Fouchier (Erasmus Universiteit Rotterdam) zijn collega’s schokte door in 2011 te onthullen dat hij een gemuteerde stam had gemaakt van een bijzonder dodelijke vorm van vogelgriep, H5N1.

Deze resulterende ziekteverwekker, meldde Fouchier, had zich voor het eerst verspreid via de lucht onder gekooide fretten.

Het uiterst gevaarlijke experiment probeerde te anticiperen op gebeurtenissen als dergelijke mutaties, door natuurlijke evolutie, de mens zou bedreigen.

Fouchier zegt dat de faciliteiten in Rotterdam regelmatig worden geïnspecteerd door functionarissen uit NL en VS, en “speciaal  zijn gebouwd om veilig te werken met virussen die zich door de lucht verplaatsen”.

Merkwaardig genoeg komt Fouchier met een oproep achteraf: “Autoriteiten moeten ervoor zorgen dat dit soort werk alleen kan plaatsvinden in veilige en beveiligde laboratoria, om een ​​verwaarloosbaar risico voor mens en milieu te garanderen.”

Het werk en de uitspraken van Fouchier, alsmede tal van incidenten onder andere in de VS,  hebben geleid tot een moratorium op door de VS-overheid gefinancierde experimenten met virussen die zouden resulteren in een “functie-toename (GOF)”, bv dodelijker, ziekmakender, beter overdraagbaar, of resistenter tegen medicijnen of vaccins.

5. Virusjager EcoHealth Alliance

Kritiek is er van de inspecteur-generaal van het toezicht op de financier van een project in China van EcoHealth Alliance (partner Koopmans/Fouchier) tussen 2014 en 2019.

EcoHealth heeft niet direct bezorgdheid geuit over veiligheid van lab-werk aan coronavirussen door Wuhan Institute of Virology, de buurt waar de pandemie begon.

En de financier “heeft niet effectief toezicht gehouden op of tijdig actie ondernomen om de naleving van EcoHealth aan te pakken”.

6. Biosafety en Biosecurity

In september zei de National Science Advisory Board for Biosafety dat de bestaande definitie van ziekteverwekkers die risico lopen op een pandemie “zou moeten worden gewijzigd om potentieel zeer overdraagbare ziekteverwekkers met een lage of matige virulentie op te nemen in de lijst”.

Het is duidelijk dat de veiligheidscertificering en controle halfbakken is. Dat geldt zeer zeker ook voor Nederland. Een belangrijke speler op dit terrein met een zeer slecht trackrecord qua governance, virusmanipulatie en lab-leaks, ondanks de extreme risico’s.

Bizar dat een belangrijke private financier spreekt over “de cowboys in China” (Farrar, Wellcome, 2020).

Bizar is ook dat free riders actief zijn op dit terrein (Washington Post, 2023).

Bizar is ook dat Koopmans cs niet transparant is over conflicts of interests, grants, projecten e.d. (Ontslag Koopmans uit de WHO/SAGO Wuhanmissie, en vragen auteur op twitter)

Bizar is ook dat politiek en (lokaal)bestuur niet willen weten van het extreme governance risk.

Bizar is ook dat  politiek en bestuur meegaan met fabuleringen van onderzoekers over het risico (Fouchier, diverse gelegenheden).

Bizar is ook dat governance en uitvoering bij Koopmans een ratjetoe is (zetelt à titre personel in WHO, adviseert WHO, Nederland met verschillende belangenconflicten).

Bizar is ook dat wetenschappelijke publikaties van virologen als Koopmans cs ontkracht worden, danwel geen wetenschap zijn, maar wel naar burgers worden doorgeleid in media-offensief na media-offensief door bevriende journalisten met abjecte ideeën.

Onacceptabel!