Oversterfte, ziekte en verspreiding Covid19 2024-04

Actueel risico volgens AlleBurgers 2 februari 2024

Risico op besmetting en dus Long Covid & invaliditeit is MATIG, gestabiliseerd. Rioolwaarde 27-1: 559, een hoog “dal” → 20.000 besmettingen PER DAG → >2600 NIEUWE Long Covid gevallen PER DAG, waarvan 650 ernstig invaliderend. Ca. 1,1% (200.000 p) besmettelijk. Vanaf medio 2020 continu oversterfte, in week 3: 897 † → 31,2% van verwachte sterfgevallen. Maandag t/m donderdag 215 Covid-ziekenhuisopnames; donderdag 1-2: 59. Duidelijk gedaald, maar stabiliseert nu rond de 50 opnames per dag. Nog steeds 20 personen op de IC. Variant JN.1 is al weken veruit dominant.

LET OP: Algemene onderbouwing, interpretatie en achtergrond-informatie bij de rubrieken vindt u via de [info] link in headers

Oversterfte Covid19, 2024 week 3 [info]

Oversterfte CBS 2020-2023 [info] en RIVM 2024 [info]

Sterfte NL vlg CBS statline, week 3: 3795 , oversterfte 328 † (9,4%).
Nameldingen 2023 week 1 t/m 2024 week 2: 29 . Cumulatieve CBS oversterfte vanaf 2020 week 8: 58.274 .

In de grafiek hieronder staat het verloop van de weekoversterfte volgens CBS & RIVM vanaf 2020 week 10 t/m 2024 week 3.

Oversterfte per week in de Covid19-pandemie, van 2020 week 10 t/m 2024 week 3, vlg CBS/RIVM t.o.v. verwachte sterfte in die weken o.b.v. sterftecijfers in eerdere jaren

De onafgebroken reeks weken met oversterfte duurt volgens de CBS/RIVM berekening voort vanaf 2022 week 10 tot heden, afgezien van enkele losse weken met minimale ondersterfte. Deze continue oversterfte blijft nog steeds onverklaard door CBS en RIVM. De steeds terugkerende claim van antivaxers dat de oversterfte door coronavaccinaties zou worden veroorzaakt is in de literatuur afdoende weerlegd. Het CBS heeft voor 2020-2022 zelf vastgesteld dat vaccinatie gecorreleerd was met minder sterfte. In posts van Anne Laning op LinkedIn wordt aangetoond dat de oversterfte juist sterk gecorreleerd is met Covid19 uitbraken. De oorzaak van oversterfte is dus: de onbeperkte verspreiding van een levensgevaarlijk virus: SARS-CoV-2!

Het RIVM heeft eind 2023 nieuwe verwachte weeksterftes bepaald, zelfs met terugwerkende kracht vanaf 28-6-2021 (feitelijk alleen een verwachte ondergrens en bovengrens, de beruchte “blauwe band”) tot 3 jaar daarna, dus tot 24-6-2024. Zo komen ze dus, in de grafiek t/m week 2024 week 4 hieronder, tot herinterpretatie van oversterfte. Daarbij blijkt de oversterfte in 2023 ineens vrijwel verdwenen. Op magische wijze onder het tapijt geveegd: een knap staaltje statistische manipulatie!

Weeksterfte vlg CBS t.o.v. de nieuwe verwachte weeksterftes volgens RIVM 2023, de blauwe band, van juli 2021 t/m juni 2024. Laatste weken sterfte geschat door RIVM.

Oversterfte HMD t.o.v. gemiddelde 2010-2019 [info]

In week 3 overleden 3795 mensen, 647 méér dan het gemiddelde van 2010-2019 in die week (met correctiefactor bevolkingsgroei). Dat is 20,5% meer dan verwacht. Gestegen t.o.v. vorige weken (week 1 481, week 2 376), dus de sterfte blijft ondanks daling van infecties en ziekenhuisopnames. Omdat er nu veel minder acute infecties zijn dan vorige maand moet het hier gaan om lange-termijneffecten van Covid19-infecties, zoals Long Covid, orgaanschade of persistent virus!

Cumulatieve oversterfte vanaf 2020 week 1: 96.847 (zonder correctiefactor was de totale oversterfte over de 100.000 gegaan).
Dit is volgens AlleBurgers de harde ondergrens voor ’t aantal covid19-gerelateerde doden in Nederland sinds het begin van de pandemie.

Oversterfte HMD t.o.v. LQI 2010-2019 [info]

In week 1 overleden 3795 mensen, 897 méér dan het laagste kwartiel van 2010-2019 met correctiefactor voor bevolkingsgroei. Dat is 31,2% boven de verwachte sterfte! Dit is meer dan 125 covid19-gerelateerde doden per dag! Onacceptabel!
Cumulatieve oversterfte LQI vanaf 2020 week 8: 119.997 (zonder correctiefactor was de totale oversterfte tot 2023 week 52 122860).
Dit is dus onze beste schatting voor de totale Covid19-gerelateerde sterfte in de pandemie tot nu toe.

Dat totaal blijft dus groeien. Covid19 is niet voorbij. Totdat we actief ingrijpen met preventieve maatregelen zal het nooit voorbij gaan en zal de volksgezondheid in Nederland steeds verder verslechteren.

Hieronder staat het verloop van de oversterfte van begin 2020 t/m 2024 week 3 volgens de 3 rekenmethodes in één grafiek bij elkaar.

Het verloop van het cumulatieve aantal doden volgens CBS, gemiddelde 2010-2019 en LQI 2010-2019 is dan:

Weekbericht van LowCovid Kano week 2024-3 [info]

Het statusbericht van LowCovid Kano heeft in 2024 nog geen vaste vorm aangenomen, in afwachting van een goede voortzetting van de Covid19-gerelateerde sterfteschattingen. Deze week is er in ieder geval geen twitterdraadje.

Virusdeeltjes in rioolwater [info]

Meting 27 januari: 559 (x 1011 virusdeeltjes per 100.000 inwoners) volgens Corona Lokaal. Het virusniveau is in vier weken tijd enorm gezakt, maar stabiliseert nu op een tamelijk hoog niveau, veel hoger dan in de dalen tussen vorige pieken. Een dergelijk hoog niveau is erg gevaarlijk, want volgende week breekt het carnavalsgeweld weer los in het zuiden. Vorig jaar luidde dit superspreading event een heftige carnavalsgolf van coronabesmettingen in, over het hele land.

Volgens de analyse van Datagraver (factor 36, die volgens sommigen nog te laag is) komt het huidige virusniveau overeen met ruim 20.000 nieuwe besmettingen per dag, dit is veel. Temeer daar die éne dag later in het jaar zal leiden tot minimaal 2600 extra nieuwe Long Covid gevallen (13%), waarvan ~650 ernstig invaliderend.

Verloop van aantal besmettingen per dag

Het is de moeite waard om het verband tussen virusdeeltjes in rioolwater en aantal besmettingen met Covid19 per dag, zoals gevonden door Datagraver, te gebruiken om het verloop van het aantal virusdeeltjes in rioolwater van Corona Lokaal om te rekenen naar een grafiek met het aantal dagelijkse besmettingen. Door de geïnterpoleerde, gewogen en genormeerde data van Corona Lokaal per dag te vermenigvuldigen met 36 krijgen we onderstaande grafiek, met het geschatte aantal besmettingen per dag.

Geschat aantal Covid19 infecties per dag in Nederland, afgeleid uit het aantal virusdeeltjes in rioolwater (data van RIVM, analyse van Corona Lokaal) met factor 36

Overigens blijft het gaan om een schatting van het aantal besmettingen per dag, afhankelijk in ieder geval van de factor 36. Het gaat echter vooral om de orde van grootte, de tendens en vergelijkingen tussen de verschillende golven. We zijn er inmiddels wel van overtuigd dat de besmettingscijfers in deze grafiek een ondergrens zijn voor de werkelijke aantallen. Dat is vooral gebaseerd op het feit dat Covid19-testresultaten in het verleden nooit rekening hielden met asymptomatische besmettingen, terwijl die er zeker veel waren en evengoed konden leiden tot Long Covid.

Cumulatief aantal besmettingen

Uitgaande van de besmettingen per dag kan ook het cumulatieve aantal besmettingen in een grafiek gezet worden:

Verloop van het cumulatieve aantal Covid19 besmettingen vanaf 1-10-2020 tot heden

Hier is bijvoorbeeld uit af te lezen dat pas in november 2022 alle Nederlanders gemiddeld 1x besmet waren, maar óók dat binnenkort al 36.000.000 besmettingen bereikt worden, zodat ruim een jaar later Nederlanders al gemiddeld 2x besmet zijn geweest. Let wel, de rioolwatermetingen waren pas vanaf 1-10-2020 betrouwbaar, dus de besmettingen uit de eerste golf zijn hierin nog niet meegenomen.

Besmettelijke personen

Als er elke dag zo’n 20.000 Covid-besmettingen bijkomen, en elke besmette persoon is ~10 dagen besmettelijk, volgt daaruit dat momenteel 200.000 Nederlanders besmettelijk zijn, dat is ~1,1%. Je mag hopen dat die niet allemaal in winkels, op het werk en op scholen verschijnen, maar de praktijk van de afgelopen 2 jaar heeft geleerd dat de meeste besmetten zich niets gelegen laten liggen aan het feit dat ze anderen kunnen besmetten en zo besmettingsketens in stand houden.

Verspreiding van besmettingen over Nederland

Een andere kijk op de verspreiding van besmettingen biedt de kaart met rioolwaterwaarden per provincie hieronder, met cirkels per afvalwaterstation. In de meeste provincies is nu een virusniveau van 400-800. In Drenthe en Friesland ligt het onder de 400, Flevoland ligt juist boven de 800.

Virusdeeltjes in rioolwater per provincie en per afvalwaterstation op 2-2-2024, van Corona Lokaal

Hoeveel Covid19-besmettingen leiden tot Long Covid?

Het Canadese bureau voor statistiek heeft in juni 2023 in een onderzoek onder miljoenen Canadezen vastgesteld dat de kans op Long Covid niet afneemt bij herbesmetting, maar daarentegen cumulatief werkt: elke besmetting geeft weer ca. 13% kans op Long Covid, zodat na 3 besmettingen zo’n 40% langdurige symptomen houdt (zie grafiek hieronder). Al-Aly et al komen tot vergelijkbare percentages in een cohort van miljoenen veteranen in de VS.

In die percentages zitten overigens nog niet eens de patiënten die persistent SARS-CoV-2 virus hebben in een reservoir in hun lichaam, aanvankelijk zonder symptomen. Deze patiënten kunnen maanden of jaren na hun Covid19 besmetting ineens overlijden aan een hartafwijking of een beroerte. Dr. Amy Proal van het John Snow Project schetst hierover een angstwekkend beeld. We zullen in volgende weekberichten vaak rekenen met 13% kans op Long Covid na elke besmetting.

Schatting van aantal Long Covid-patiënten in NL

Merk op dat in het Canadese onderzoek hierboven is vastgesteld dat de kans van 13% op Long Covid additief is, of het nu de 1e, 2e of 3e besmetting betreft. Daarom kan het huidige geschatte aantal Long-Covid-patiënten bepaald worden op 13% van in totaal 35 miljoen besmettingen, dat is 4.550.000 LC patiënten (herstel van een LC patiënt komt weinig voor), dus 25% van de Nederlandse bevolking. Dit lijkt onwaarschijnlijk veel, maar in de Verenigde Staten is het percentage LC patiënten na een Covid19 besmetting recentelijk op 24,4% geschat (bron: US Census Bureau), zie de kaart hieronder.

Een groot deel van de Long-Covid-patiënten zal niet veel last hebben van de zeer uiteenlopende klachten, of zal de symptomen niet herkennen als het gevolg van Long Covid. Dat zal in ieder geval niet gelden voor een kwart van deze Long-Covid-patiënten die ernstig gehandicapt zijn. Dat zou dus meer dan een miljoen Nederlanders betreffen!

Deze analyses laten zien hoe belangrijk een goed registratiesysteem voor LC patiënten is. Minister Kuipers wuifde verzoeken om Long-Covid-patiënten te registreren altijd weg met de dooddoener dat het niet nodig was, “omdat we toch wel wisten hoe groot het probleem was”, al zei hij er nooit bij hoeveel patiënten hij dacht dat er waren.

Infectieradar [info]

Het percentage mensen met klachten van acute luchtweginfecties, o.b.v. meldingen door een groep vrijwilligers aan het RIVM, geeft op elk moment een idee van het besmettingsrisico. Op 30 januari had 6,48% van de testgroep van het RIVM last van een luchtweginfectie. Dit is wat teruggelopen na de piek van 10,26% medio december, maar nog steeds hoog. Merk op dat we in onderstaande grafiek voortaan het percentage mensen met klachten weergeven uit de dataset van het RIVM i.p.v. het 7-daags gemiddelde, omdat die waarde altijd achter de feiten aanloopt.

Percentage van de NL bevolking met een acute luchtweginfectie van 4-11-2020 tot 30-1-2024, o.b.v. meldingen aan RIVM

Omdat “slechts” 1,1% momenteel Covid19 heeft zijn zeker veel patiënten besmet met een ander virus dan SARS-CoV-2 (het RIVM blijft Covid19 hardnekkig een luchtweginfectie noemen). In Nederland heeft namelijk de overtuiging postgevat dat nu voor geen enkel virus meer maatregelen nodig zijn.

De monsters afgenomen op de Nivel Peilstations in onderstaande grafiek geven een indruk welke respiratoire virussen er heersen, al is een steekproef van 82 patiënten in week 4 natuurlijk beperkt. Hieruit zou blijken dat driekwart van de AIR-klachten nu influenza betreffen, en de rest is verdeeld over RSV, Rhinovirus, Parainfluenzavirus, SARS-CoV-2 en overige Coronavirussen.

Uit een andere surveillance van Nivel blijkt een uiterst zorgelijke ontwikkeling: het frequent voorkomen van longontsteking onder 5-14 jarigen. Anders dan vóór de coronapandemie komt dit nu vaak voor bij kinderen, zie grafiek hieronder. Eind 2022 was er al een forse piek, terwijl vorig jaar vanaf de herfst een meer dan 2x zo hoge golf is begonnen. In week 4 zou het gaan om zo’n 99 kinderen per 100.000 (kinderen), dus 99 x 18,62 = ~1850 (totaal 1.862.000 kinderen 5 t/m 14 jaar) over heel Nederland.

Deze enorme uitbraak van longontstekingen onder kinderen is niet het gevolg van immuniteitsschuld, infecties die “ingehaald moeten worden” omdat ze onderdrukt waren tijdens lockdowns en schoolsluitingen. Al is deze misvatting uit en te na verkondigd door sommige kinderartsen en zelfs experts van het RIVM. De longontstekingen hoeven niet direct door het SARS-CoV-2 virus zelf veroorzaakt te zijn, maar waarschijnlijk wel indirect: het is al jaren bekend dat een Covid19-besmetting het immuunsysteem aantast, en kinderen worden in Nederland immers massaal en voortdurend blootgesteld aan besmetting met Covid19! Er is namelijk een fysieke leerplicht in slecht geventileerde klaslokalen, óók voor kinderen met verkoudheidsklachten die hun klasgenoten kunnen aansteken. Ook krijgen kinderen in Nederland nauwelijks de mogelijkheid om tegen Covid19 gevaccineerd te worden (in de VS mogen kinderen al vanaf 6 maanden gevaccineerd worden).

Dat Covid19 uitsluitend kwetsbaren en ouderen treft is een sprookje dat al een paar jaar uit is. Nu blijken zelfs jonge kinderen extra kwetsbaar, bijvoorbeeld voor longontsteking, door Covid19. Wanneer komen we hiertegen in opstand? Wanneer is het genoeg?

Overigens steekt ook kinkhoest weer de kop op in verhevigde mate, wéér bij kinderen, enkele malen hoger dan vorige jaren en ook hoger dan vóór corona. In week 4 betrof het ~4 kinderen van 0 t/m 14 per 100.000, dat is ~110 kinderen! Al twee keer leek de piek voorbij, maar beide keren kwam het terug. En nu?

Volledigheidshalve geven we ook de influenzagevallen volgens Nivel: inderdaad is in week 50, en weer in week 2, officieel de drempel overschreden waarbij we van een griepepidemie spreken. Dus nadat Covid19 huisgehouden heeft kunnen we vervolgens geveld worden door de griep. Ook daarvoor geldt dat door veel mensen met een beschadigd immuunsysteem de griep hard kan toeslaan dit jaar.

Ziekenhuisopnames [info]

Het aantal Covid19-ziekenhuisopnames per dag, opgegeven door het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS), geeft een indicatie van het aantal ernstig zieke patiënten met acute Covid19 die dag.

Op 1-2-2024: 59 Covid19-ziekenhuisopnames, dat is best veel, maar ook de ziekenhuisopnames lijken op hun retour. In totaal waren er 215 Covid19 opnames van 29 januari t/m 1 februari (het aantal ziekenhuisopnames op vrijdag 2 februari is nog niet bekend). In de grafiek hieronder zijn de Covid19-ziekenhuisopnames weergegeven zonder interpoleren of 7-daags gemiddelde te bepalen.

Verloop van nieuwe Covid19-ziekenhuisopnames per dag van 14-3-2020 t/m 1-2-2024, volgens LCPS

In onderstaande twitterdraad van epidemioloog Chantal Rovers rekent zij af met de afgezaagde kritiek dat Covid-ziekenhuisopnames voor het grootste deel zieken betreft die voor iets heel anders opgenomen zijn en toevallig positief getest zijn op Covid.

Zoals uit onderstaande grafiek van stichting NICE (Nationale Intensive Care Evaluatie) blijkt is Covid19 bij gemiddeld meer dan 80% van de opgenomen patiënten de belangrijkste of secundaire reden voor opname. Volgens Chantal Rovers betekent dit dat beide typen patiënten zonder Covid19 niet opgenomen zouden zijn. Zij kan het weten, want zij registreert deze opnamen voor NICE in het Radboud ziekenhuis. Ze stelt bovendien dat patiënten bij opname niet per definitie getest worden op Covid, dus het kan best zijn dat veel meer patiënten t.g.v. Covid in het ziekenhuis opgenomen moeten worden waarbij de link met Covid niet evident is.

Op grond van het voorgaande moeten wij concluderen dat Covid19-minimalist Maarten Keulemans vorige week in zijn column in de Volkskrant er wéér naast zat. Hij vond het vreemd dat het riool en de ziekenhuisopnamen op dezelfde dag 19-12 piekten (4374 resp. 187), terwijl normaal gesproken de ziekenhuisopnamen ruim een week later pieken. Het was MK kennelijk niet opgevallen dat een week ná 19-12 precies op 2e Kerstdag viel, toen er 4 dagen achtereen geen meldingen van ziekenhuisopnamen waren. Dus concludeerde hij dat de ziekenhuisopnamen vast mét Covid waren en niet dóór Covid. In het staatje hierboven zien we dat in week 51 wel 85% (deels) dóór Covid in het ziekenhuis was opgenomen.

Vervolgens concludeert hij n.a.v. een ernstige Covid-besmetting van zijn dochter van 2 weken (!) dat al dat ziekteverzuim in NL wel een kostenpost van ruim 2 miljard betekende. Dan houdt hij dus geen rekening met alle economische kosten van Covid en Long Covid, want die liepen alleen al tot eind 2021 in de tientallen miljarden. In een publicatie van Cécile Philippe (Institut Économique Molinari, februari 2023, zie Economie) noemt zij de schatting van Cutler in de VS, die inclusief de kosten van Long Covid komt op 3.700 miljard dollar voor de VS. Ook Xander Koolman kwam recentelijk tot schattingen van Covid19-kosten van 200 miljard euro.

Dan hebben we het niet eens over het enorme lijden van Long Covid-patiënten, waar MK het dus ook maar liever niet over heeft. De recente noodkreten van de LC-patiëntengroepen om geld voor onderzoek en LC klinieken zijn hem wellicht ontgaan. Kortom: wéér desinformatie van Maarten Keulemans.

Dat niet alleen oude mensen voor Covid19 opgenomen worden op de IC blijkt uit onderstaande grafiek van NICE, met de IC-opnames voor diverse leeftijdsgroepen in 2023, van januari t/m december.

Overigens heeft stichting NICE aangegeven dat deze rapportages per 1-1-2024 stopgezet zijn. Aandacht voor de Covid19 pandemie is kennelijk niet meer nodig. AlleBurgers blijft er echter van uitgaan dat 80% van de Covid19-ziekenhuisopnames echt dóór Covid komt.

Stichting NICE is overigens óók gestopt met het rapporteren van ziekenhuisopnames per ziekenhuislocatie en per provincie. Deze werden in de Covid19 dataset van RIVM aangeboden als download. In Corona-Lokaal werden die gegevens gebruikt om het aantal ziekenhuisopnames per provincie weer te geven. Dat werkt dus niet meer: het aantal ziekenhuisopnames in alle provincies is na 18-1 NUL (zie bv. Zuid-Holland). Gelukkig klopt het aantal ziekenhuisopnames landelijk nog wel, want die gegevens komen van het LCPS.

Ziekenhuisopnames opgave in Zuid-Holland, van 15-12-2023 t/m 2-2-2024, zoals weergegeven op Corona Lokaal

Ziekenhuisbezetting [info]

Het LCPS geeft ook het aantal patiënten dat op weekdagen door Covid19 in het ziekenhuis en op de IC ligt. Per 1 februari zijn er 364 coronapatiënten in het ziekenhuis, en 20 liggen er op de IC. Ook het aantal ziekenhuispatiënten lijkt op zijn retour, maar het aantal op de IC neemt slechts langzaam af t.o.v. de piek van 62 medio december.

Dit was altijd de belangrijkste indicator waarop RIVM en OMT hun adviezen voor beleid baseerden, en de enige reden waarom maatregelen steeds te laat ingingen, te vroeg opgeheven werden en nu totaal afwezig zijn. “De ziekenhuizen kunnen het aan, dus het boeit niet hoeveel mensen ernstig ziek of invalide worden of overlijden”. Bizar uitgangspunt.

Onderstaand overzicht van de coronapatiënten in ziekenhuis & IC in de afgelopen 3 jaar is gemaakt o.b.v. gegevens van het LCPS. De aantallen patiënten zijn inclusief ontlabelde patiënten, die niet meer besmettelijk zijn en daarom niet meer afgezonderd liggen.

Dagelijkse ziekenhuis- (blauw) en IC-bezetting (oranje), exclusief verpleeghuizen en thuisverpleging, o.b.v. data LCPS, vanaf 1-1-2021 t/m 1-2-2024

Een veelgehoorde dooddoener is dat Covid nu vergelijkbaar zou zijn met de griep en “daar nemen we toch ook geen maatregelen tegen?” Dat er geen maatregelen zouden zijn tegen influenza is al betwistbaar, denk aan de jaarlijks terugkerende griepprik en de waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen als er een jaar is met een extra hevige griepgolf.

Aan de andere kant is Covid19

  • veel heftiger dan influenza, met vaker ernstige klachten, ziekenhuisopnamen en een hogere mortaliteit (zie artikel van Al-Aly et al in The Lancet van december 2023)
  • besmettelijker dan influenza (na mazelen is Covid19 de meest besmettelijke infectieziekte; R0 kan variëren van 8-15)
  • géén seizoensinfectie maar treedt het hele jaar door op (zie de analyse van TJ Radcliffe Covid Seasonality en figuur hieronder). Tina Hesman Saey legt in ScienceNews uit waarom Covid19 geen seizoensinfectie is.
  • veel vaker aanleiding tot langdurige chronische klachten, leidend tot invaliditeit, mentale aftakeling en onverwacht overlijden: Long Covid (zie grafiek van Al-Aly hieronder)
  • een vasculaire ziekte en multisysteemziekte die bijna alle organen in het lichaam aantast en kan leiden tot meer dan 200 aandoeningen

Ter illustratie tonen we hier een vergelijking van ziekenhuisbezetting t.g.v. Covid19 met de jaarlijkse griepgolven in de winter.

Vergelijking van ziekenhuisbezetting door Covid19 (donkerblauw, vanaf maart 2020) en influenza (lichtblauw, smalle pieken ’s winters vanaf 2017) van Datagraver

Tot slot tonen we hier nog de incidentie van influenza volgens Nivel, in aantal gevallen per week per 100.000 inwoners, van 2019 week 40 t/m 2024 week 4:

Deze grafiek is niet zo gemakkelijk te vergelijken met het aantal infecties per dag voor Covid19, maar de hoogste piek in 2020 week 11 in de grafiek hierboven, van 114 griepgevallen per week per 100.000 inwoners, komt neer op iets minder dan 3000 infecties per dag voor heel Nederland. Vergelijk dat dan met de Covidpieken van 90.000 tot zelfs 150.000 infecties per dag!

Variants of Concern (VOC) [info]

De relatieve frequenties van relevante VOC’s (kiemsurveillance RIVM) geven een indicatie welke nieuwe bedreigingen te verwachten zijn. De metingen lopen door t/m 2024 week 3 (15 t/m 21 januari). In week 4 zijn nog maar 3 samples getest, die laten we dus weg.

In het overzicht hieronder is de ontwikkeling van de diverse varianten schematisch weergegeven. We zien de afgelopen twee maanden een werkelijk spectaculaire groei van BA.2.86 (“Pirola”), ten koste van EG.5 (“Eris”), die maandenlang dominant is geweest. In week 3 zit Pirola al op 98,81%: een absoluut monopolie. Het merendeel van BA.2.86 blijkt de subvariant JN.1 te zijn (“Juno”,91,67%), wat de restsubvarianten zijn maakt het RIVM niet bekend.

Dit betekent het einde van de XBB-recombinanten. Helaas betekent dit ook het einde van het laatste restje immuniteit in de bevolking, opgebouwd bij eerdere besmettingen. Pirola heeft namelijk zoveel mutaties t.o.v. Omikron XBB ondergaan dat het bijna een nieuw virus is, niet meer te vergelijken met Omikron. Zelfs de recente gezette boosters, met bescherming tegen XBB, zullen minder effectief zijn tegen Pirola. Dat verklaart ook de razendsnelle groei in december, en eveneens de relatief trage groei van de besmettingen sinds augustus. Voor XBB-recombinant EG.5 was kennelijk nog te veel immuniteit. In feite is dit niet één enkele golf, maar de superpositie van een lage golf van Eris, vervolgens overvleugeld door een steile piek van Pirola. Samen vormen ze de heftigste coronagolf ooit.

Grafiek met het percentage van de belangrijkste Variants of Interest in de samples van het RIVM, in de weken van 6-3-2023 t/m 15-1-2024 (2023 week 10 t/m 2024 week 3). Het oranje vlak is EG.5. Bovenaan komen JN.1 in donkergrijs en de rest van BA.2.86 in lichtbruin razendsnel opzetten.

Conclusie: actueel risico

AlleBurgers schat het risico momenteel gemiddeld. Verschillende factoren dragen hieraan bij:

  • We zien blijvend hoge besmettingen in de rioolwatermetingen, zelfs in de nasleep van de heftigste golf ooit. Wat dat betreft liggen we 2 weken voor op de VS en het VK waar deze JN.1 golf net gaat pieken.
  • De scholen en veel kantoren zijn in de kerstvakantie dicht geweest, waarbij door gezellige familiebijeenkomsten het virus makkelijk rond kon gaan in de familie- en vriendenkringen. Vanaf de 2e week van januari ging alles weer open, totaal onbeschermd, met veel kinderen uren dicht opeengepakt in slecht geventileerde schoolklassen. Nu kan het virus zich weer verspreiden tussen families, collega’s en klasgenoten. Het is dus niet ondenkbaar dat de huidige supergolf nog niet voorbij is en zelfs opnieuw kan pieken. Zeker als volgende week in het zuiden het carnavalsfeest weer losbarst! Vorig jaar was carnaval ook een enorme superspreader.
  • Het weer is al bijna 3 maanden regenachtig en vaak koud, mensen blijven binnen en bezoeken sociale contacten binnen. Het binnenklimaat met een lage luchtvochtigheid is dan ook niet bevorderlijk voor de gezondheid, o.a. omdat aerogene infecties zoals Covid19 zich sneller verspreiden, zie aerosolen.com. Voor de komende weken is de luchtvochtigheid kennelijk gunstig.
  • Variant BA.2.86 en subvarianten JN.1 en JN.4 zijn door de vele mutaties in het spike-eiwit sterk immuunontwijkend. De sterke groeipotentie boven de terugvallende EG.5 variant is evident. BA.2.86 / JN.1 zal zich van de vaccins tegen XBB.1.5 die gezet zijn, noch van immuniteit opgedaan in eerdere besmettingen veel aantrekken. Variant JN.1 grijpt bovendien méér aan in de bovenste luchtwegen, wat tot longontstekingen leidt.
  • Het RIVM ziet Covid19 nu als een “gewone luchtweginfectie”. Ook daarvoor zijn op de RIVM-site richtlijnen te vinden, maar daaraan wordt geen ruchtbaarheid gegeven. Iedereen denkt dat corona voorbij is en dat er geen enkele maatregel meer geldt. Het tegendeel is waar: Covid19 is veel gevaarlijker dan bedoelde luchtweginfecties, zelfs gevaarlijker dan griep, is in feite een systeemziekte met meer dan 200 aandoeningen, verspreidt zich in aerosols, komt veel meer voor, het hele jaar door, en de maatregelen van het RIVM tegen luchtweginfecties zijn volstrekt onvoldoende. Het vergt een totaal andere aanpak: strategisch, tactisch en operationeel. Omgekeerd kunnen de bedoelde gewone luchtweginfecties wél profiteren van een doelmatig coronabeleid (schone lucht, mondneusmaskers).
  • In Zuid-Afrika zijn weer nieuwe SARS-CoV-2 varianten ontdekt die meer dan 100 mutaties hebben, waarvan 30 in het spike-eiwit. Wie weet wat dat weer gaat brengen. Het houdt nooit op, niet vanzelf!

Laat u niet in slaap sussen en wijs maken dat de huidige (zomer- → herfst- → winter-) golf “meevalt” en nu wel over zijn hoogtepunt heen is. De omstandigheden voor het SARS-2 virus zijn nog steeds gunstig en er komt zeker nóg een piek: “Carnaval is coming”! Blijf u beschermen, vermijd drukke bijeenkomsten als het kan en draag op openbare binnenlocaties een ffp2-masker! Test uzelf meer dan eens bij elke verdenking van coronabesmetting, zeker bij symptomen, en blijf thuis indien positief. Zorg voor ventilatie in huis en koop of bouw een hepa-filter. Maar als u echt naar een heel belangrijk feest of bijeenkomst moet, of wellicht de kapper, de tandarts of het ziekenhuis moet bezoeken, dan zijn de komende weken wel relatief gunstig.

Indammen móet en indammen kán!

Er zijn verschillende strategieën om deze pandemie te bedwingen: