Auto-immuunziekten na Covid19

Samenvatting

Uit 3 grootschalige onderzoeken in diverse landen blijkt het risico op auto-immuunziekten na een Covid19-besmetting sterk verhoogd te zijn. Dit bevestigt nogmaals de desastreuze uitwerking van Covid19 op ons immuunsysteem. Eric Topol beschrijft dit in zijn blog.

Long Covid is de grootste bedreiging

In de meeste – vooral westerse – landen is de Covid19 pandemie aangepakt door de besmettingen en dus de ziektegevallen zoveel mogelijk uit te smeren over een langere periode, zodat de zorg niet overbelast zou worden: Flattening the Curve. Maatregelen werden pas doorgevoerd als de ziekenhuizen en IC’s dreigden vol te raken en onmiddellijk versoepeld als er weer ruimte was. Het doel was juist zoveel mogelijk besmettingen, dat zou ons des te sneller naar groepsimmuniteit leiden (die nooit kwam). Dat daarbij tienduizenden ernstig ziek zouden worden en zouden overlijden was hooguit een vervelende bijkomstigheid.

Toen eind 2021 de variant omikron opkwam bleken de ziekenhuizen ondanks massale besmettingen toch niet meer over te lopen. Dat was voor veel westerse landen aanleiding om de maatregelen stuk voor stuk af te bouwen, “corona is mild”, “de pandemie is voorbij”, en alle burgers moesten maar “leren leven met het virus”.

Toch was al in 2020 duidelijk geworden dat de initiële infectie, met luchtweg- en griepachtige klachten, niet eens de grootste bedreiging voor de publieke gezondheid was. Een groot deel van de besmetten wordt niet beter na de initiële infectie, maar houdt veel klachten, of ontwikkelt 3 tot 12 maanden later alsnog chronische klachten die vaak zelfs tot blijvende invaliditeit leiden: Long Covid. Inmiddels is duidelijk dat Long Covid een systeemziekte is, die via diverse mechanismen vrijwel alle organen in het menselijk lichaam aantast: bloedvaten, hart, hersenen, longen, darmen, nieren, gewrichten, immuunsysteem. Inmiddels zijn meer dan 200 klachten, symptomen en ziektebeelden bekend, veroorzaakt door SARS-CoV-2. Ook leidt Long Covid tot een hogere kans op hartaanvallen, longembolie, hersenbloeding en andere infectieziekten. Daarbij is de impact op de maatschappij enorm, bijvoorbeeld door hoog ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.

Symptomen en achterliggende ziektebeelden die vaak optreden bij Long Covid

Begin 2023 is in Nature Reviews microbiology een uitstekend overzichtsartikel over Long Covid gepubliceerd. Eric Topol, een cardioloog uit de VS, was één van de vier auteurs. Alle mogelijke Long Covid-verschijnselen worden besproken in het artikel, en hoe vaak deze optreden na een Covid19 infectie. Ook worden diverse mechanismen besproken die tot de ziektebeelden leiden.

Auto-immuunziekten bij Long Covid

Eric Topol, die zich speciaal is gaan toeleggen op Long Covid, beschrijft in zijn blog dat Long Covid behalve alle bovengenoemde klachten en symptomen óók invloed heeft op auto-immuunziekten. Dat zijn ziekten waarbij in essentie het immuunsysteem het eigen lichaam aantast. In onderstaande afbeelding staan de belangrijkste aangegeven.

Er zijn inmiddels vier omvangrijke, toonaangevende studies in vier verschillende landen, die alle aangeven dat de kans op een auto-immuunziekte met ongeveer 20% tot 50% verhoogd is na een infectie met het Coronavirus.

Deze verhoogde kans wordt ook gevonden als er rekening wordt gehouden met gedeelde risicofactoren tussen long Covid en auto-immuunziektes.

De verhoogde kans werd gevonden voor een breed spectrum van auto-immuunziektes en trad vaker op bij een relatief milde infectie (geen ziekenhuisopname nodig). Mannen en vrouwen hadden een vergelijkbare verhoogde kans na een infectie en ook leeftijd had nauwelijks invloed op de verhoogde kans. Voor een aantal van die auto-immuunziektes is in onderstaande tabel het verhoogde risico aangegeven.

Het meest recente onderzoek in Hong Kong bij meer dan een miljoen Covid19-besmetten heeft behalve het verhoogde risico op auto-immuunziekten ook de gunstige invloed van vaccinatie onderzocht.

Het behoeft geen betoog dat al deze bevindingen sterk additioneel bewijs leveren dat Covid19 het immuunsysteem ernstig kan beschadigen.