Oversterfte, ziekte en verspreiding Covid19 2023-40

Actueel risico volgens AlleBurgers 13 oktober

Het risico op besmetting en dus Long Covid & invaliditeit is HOOG en nog steeds stijgend. Rioolwaarde 9-10: 522 → 19 duizend besmettingen PER DAG → TENMINSTE ~1900 nieuwe Long Covid gevallen PER DAG, waarvan ~470 ernstig invaliderend. Bijna 5% loopt rond met klachten die op Covid wijzen. Vanaf medio 2020 is er continu oversterfte geweest, in week 30: 232 † → 8,26% van de verwachte sterfgevallen volgens de meest conservatieve schatting! 60 ziekenhuisopnames op 13 oktober. 332 Nederlanders op de verpleegafdelingen en 9 op de IC. BA.2.86 lijkt niet door te zetten.

Oversterfte Covid19 gerelateerd week 39: 26 sept – 2 okt

Oversterfte volgens CBS

Sterfte NL volgens CBS in week 39: 3042 doden, oversterfte: 232 † (8,26%). De onafgebroken reeks weken met oversterfte duurt maar voort vanaf 2022 week 10 (afgezien van enkele losse weken met minimale ondersterfte) tot heden. Dit is te zien in de grafiek van het CBS hieronder.

Het CBS meldt dat de oversterfte met name wordt gezien in de groep kwetsbare Nederlanders (blauwe lijn in de grafiek hieronder, grafiek van het CBS) te zien dat in de laatste week er ook weer een duidelijke oversterfte te zien was in de overige bevolking (groene lijn):

Het CBS geeft in hun bericht aan dat Covid nog steeds rond gaat (dus er is een vermoeden dat het Covid is). Griep wordt ook genoemd, ook al noemt het CBS tegelijk dat griep maar af en toe in de monsters van Nivel wordt gevonden.

Het AD berichtte ook over de oversterfte in het derde kwartaal, maar schreef in de kop dat de oorzaak niet duidelijk is. Het bericht noemt wel het na-effect van Corona (ook bij het CBS was het onderzoek opgevallen dat Covid de kans op hart- en vaatziekten verhoogt, vooral in de maand na de infectie). Er wordt echter ook verwezen naar uitgestelde zorg (maar de “beperkingen” zijn nu al 1.5 jaar helemaal voorbij, en ziekenhuizen draaiden zoveel mogelijk door toen de restaurants dicht waren). Ook worden hittegolven genoemd, samen met dat er dit jaar alleen regionale hittegolven waren. Heel voorzichtig begint het erop te lijken dat men toch begint in te zien dat Covid de oorzaak is, maar ze durven het nog niet hardop te zeggen.

De Volkskrant doet een ABC-tje (“Alles Behalve Covid”) door te zeggen dat het mogelijk ademhalingsziekten zijn. Het Corona-virus wordt hiermee steeds meer “het virus dat niet genoemd mag worden”. Blijkbaar wordt verwacht dat als je het woord “Corona” or “Covid” in de mond neemt, dat de Nederlandse bevolking meteen in paniek uitbreekt, en daarom wordt echt van alles bedacht om die twee termen niet te noemen. DeVolkskrant citeert ook “‘Dit past op zich bij het seizoen”, maar merkt daar niet bij op dat de metingen in het riool laten zien dat we het hele jaar golven met Covid-infecties hebben.

Helaas haalt de Volkskrant het fabeltje van de immuniteitsschuld ook weer naar voren: “Een andere mogelijkheid is dat de andere luchtwegziekten door de coronapandemie van slag zijn geraakt. Zo was er in het eerste coronajaar geen grieppandemie”. De suggestie is dat de niet doorgemaakte infecties nu in gehaald moeten worden. Ten eerste zijn we inmiddels al 1.5 jaar aan het inhalen. Ten tweede krijgt lang niet iedereen elk jaar de griep en is het helemaal niet erg om een paar jaar geen griep te krijgen. Het is zelfs beter voor je geen griep te krijgen. De Volkskrant bevestigt dit: “Na de Spaanse Griep van 1918 was er ook nog een paar seizoenen lang sprake van schijnbaar onverklaarbare oversterfte.”

Oversterfte volgens HMD t.o.v. gemiddelde 2010-2019

De Volkskrant wijdt ook enkele woorden aan het aanhoudende gerucht dat de oversterfte door de vaccins zou komen. Als je als overheid niet eerlijk wil zeggen dat de oversterfte met grote waarschijnlijk directe en indirecte effecten van Covid zijn, dan krijg je dat mensen andere oorzaken gaan zoeken. Momenteel worden op de vaccinatielocaties kwetsbare Nederlanders gevaccineerd zonder preventie (HEPA, ventilatie, FFP2). Hierdoor zullen de aantallen besmettingen onder deze groep kwetsbaren weer toenemen, en daardoor de oversterfte. En dit speelt weer in de kaart van zij die graag het vaccin de schuld geven.

De oversterfte volgens het CBS is waarschijnlijk een onderschatting van de werkelijke oversterfte (meer uitleg hierover in het weekbericht van vorige week). Een methode die beter rekening houdt met dat relatief veel ouderen zijn overleden tijdens de pandemie is het gebruik van de gemiddelde sterfte in de jaren voor de pandemie. De afbeelding hieronder toont de oversterfte op basis van het gemiddelde (middelste grafiek) ten opzichte van de CBS methode (grafiek links). De oversterfte op basis van het gemiddelde is aanzienlijk hoger in week 39: 436 (16,7%).

Oversterfte volgens HMD t.o.v. Laagste kwartiel van 2010-2019

Een derde methode gebruikt de sterfte in het kwartiel met de laagste sterfte in de 10 jaar voor de pandemie. Deze methode laat zien hoeveel doden voorkomen zouden kunnen worden als we hadden geleerd van deze pandemie. In 2020 en 2021 was namelijk de griep zo goed als verdwenen, wat laat zien dat een groot deel van de griepdoden een beleidskeuze is van de overheid (gevolgd door de Nederlandse bevolking). Volgens deze derde methode (te zien rechts in de grafiek hierboven) was de oversterfte in week 39 gelijk aan 518 (20,8%). Dit is een aanzienlijk aandeel doden die Nederland accepteert zodat de economie blijft draaien (tot deze ook omvalt door long Covid).

De grafiek hieronder laat zien dat het totale aantal doden door de pandemie (direct door Covid, indirect door Covid, overbelaste zorg) aanzienlijk is. Volgens de CBS-methode zijn er meer dan 50 duizend Nederlanders meer dan verwacht overleden sinds het begin van de pandemie. Volgens het laagste kwartiel komt dit aantal uit op meer dan 111 duizend!

De grafiek laat ook een aanhoudende stijging zien: Bijna de gehele pandemie overlijden er meer Nederlanders dan verwacht (hint: de pandemie is nog niet voorbij). Vooraf aan de pandemie was er geregeld sprake van ondersterfte, maar het nieuwe normaal is blijkbaar oversterfte.

Meer informatie over de oversterfte en de aan Covid gerelateerde sterfte is te vinden in het draadje van low Covid Kano op X/Twitter, hieronder getoond.

Virusdeeltjes in rioolwater

Nederland meet nog steeds het aantal virusdeeltjes in het rioolwater, waardoor er nog een beetje zicht is op de mate van viruscirculatie. Er lijkt echter iets bijzonders aan de hand met deze metingen. De stijging in de huidige golf is zichtbaar lager dan in eerdere Omikron-golven. Omdat we verder grotendeels blind varen, is het onduidelijk waar deze relatief langzame stijging mee te maken heeft. Misschien scheiden mensen bij de huidige varianten minder deeltjes uit in hun ontlasting? Krijgen we nog steeds voldoende betrouwbare metingen door? We tonen hieronder de rioolwatermetingen van corona-lokaal.nl.

De meest recente voldoende betrouwbare meting was op 9 oktober, met 522 virusdeeltjes per 100 duizend inwoners. Als we gebruik maken van de omzetting voorgesteld door DataGraver dan komen we uit op bijna 19 duizend besmettingen op die ene dag.

Studies verschillen in welk aandeel hiervan vermoedelijk long Covid zal ontwikkelen, maar conservatieve schattingen komen nog steeds op tenminste 10% van de infecties uit. Op die ene dag hebben daarmee ongeveer 1900 Nederlanders long Covid opgelopen. Dit zal blijven doorgaan zo lang we alleen maar op boosters voor kwetsbaren blijven leunen (met een hyper-focus op het aantal ziekenhuisbedden) en verder niets aan preventie (testen, thuisblijven, schone lucht) willen gaan doen.

Infectieradar

Een tweede indicator van het aantal besmettingen is de infectieradar. Deze laat een sterk toenemend aantal deelnemers zien met klachten die kunnen wijzen op een Corona-infectie. Bijna 1 op de 20 deelnemers meldt momenteel klachten. Als dit allemaal Covid is, dan is de kans iemand met Covid in de supermarkt, op kantoor of in de klas tegen te komen erg groot. Weinig mensen testen nog (zie weekbericht van vorige week) en de meeste mensen blijven alleen nog maar thuis als ze echt te ziek om de deur uit te gaan. Je mag in Nederland zonder FFP2 rondlopen, maar in publieke binnenruimtes raadt Alle Burgers dit ten strengste af.

Het aandeel positieve testuitslagen is aanzienlijk lager bij de infectieradar. Het is onduidelijk of de gehele groep steeds test, of alleen bij klachten. Het wordt ook steeds duidelijker dat de tests mogelijk pas op de 3e of 4e dag positief worden, en dat de tests zelfs dan niet altijd positief worden bij een bestaande infectie (veel “false negatives”).

Door het afschaffen van de PCR-testen is er dus steeds minder zicht op wie wanneer Covid doormaakt. En het is daarmee steeds lastiger te onderzoeken wat de invloed van meerdere Covid infecties op de gezondheid is.

Tim Spector, van de Zoe Covid tracker in het VK, meldt dat hij inmiddels op zijn 4e infectie zit. We zijn dus met zijn allen bezig met een experiment om te zien hoeveel infecties een menselijk lichaam aan kan.

Tim Spector hoopt dat Covid steeds milder zal worden, maar dat is vooral hoop (wat bijna alle regeringen lijken te doen: Hopen). Merk trouwens op dat ook in het VK de stijging van het aantal gerapporteerde infecties in de Zoe app langzamer toeneemt in deze golf. Er lijkt dus wat gaande.

Ziekenhuisopnames

Voor de ziekenhuisopnames gaan we terug naar corona-lokaal.nl. De meest recente meting is van 13 oktober, toen er 60 Nederlanders werden opgenomen vanwege Covid. Hoeveel er die dag in het ziekenhuis zelf besmet zijn geraakt door de vrijwel afwezige preventie, is onduidelijk. Ook is onduidelijk hoeveel mensen thuis met zuurstof worden verzorgd en hoeveel ouderen in verzorgingstehuizen niet meer opgenomen worden.

Dit zijn ernstig zieke patiënten maar Hart van Nederland durfde te spreken over “dat hun klachten redelijk mild zijn”. De grens wordt daarmee steeds verder verschoven: Eerst was niet opgenomen in het ziekenhuis “mild” (je kunt nog steeds ziek als een hond op bed liggen), maar nu is het zelfs “mild” als niet de IC op moet. Hetzelfde artikel spreekt ook over een “golfje”. En dan zijn er nog mensen die steeds maar roepen dat onze media probeert paniek te zaaien (“met als doel de vaccins te verkopen”). Geen idee hoe dit in je op kan komen als echt duidelijk is dat de media de pandemie probeert voor te schotelen als een klein ongemak.

Ziekenhuisbezetting

De huidige ziekenhuisbezetting verkrijgen we van de data-feed van LCPS. Op de meest recente meting lager en 332 Nederlanders vanwege Covid op de verpleegafdelingen en 9 op de IC. Volgens Hart van Nederland zijn dus alleen die 9 ernstig ziek (de rest stelt zich alleen een beetje aan?).

Variants of Concern (VOC)

Voor de varianten-analyse maken we gebruik van de grafiek van Roel Griffioen op Mastodon. De BA.2.86 variant, die sterk afwijkt van de verschillende XBB-varianten, getoond in donkergroen rechtsboven in de grafiek, lijkt niet echt door te zetten. Dat is op zich voordelig, omdat de huidige vaccins vermoedelijk beter werken tegen de XBB-varianten.

Conclusie: actueel risico

Het risico is nog steeds hoog. Het aantal virusdeeltjes in het riool is doorgestegen ten opzichte van vorige week. Met name het percentage deelnemers met klachten in de infectieradar schiet omhoog. Dit kunnen andere luchtweginfecties zijn, maar je kunt de gok niet wagen als je een snotterend persoon tegenkomt: Elke infectie met Covid geeft tenminste 10% kans op langdurige klachten. Zit je daar op te wachten? En dan heb je het nog niet over het verhoogde risico op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten na elke infectie.

Mensen die nog regelmatig testen, zoals Tim Spector, zitten inmiddels al op hun 4e infectie. Dit geeft aan dat zelfs de geprezen “hybride immuniteit” (van vaccinatie en infectie) zeer beperkt is. Toch blijft Nederland alleen inzetten op de vaccins (en dan deze keer alleen voor de mensen uit de griepprikgroep).

De overheid heeft een grote blinde vlek als het om long Covid gaat en de andere gevolgen van Covid (zoals hart- en vaatziekten). Er lijkt alleen te worden gekeken naar ziekenhuisopnames. En dus blijft er oversterfte, omdat de effecten van Covid niet alleen direct, maar ook indirect zijn.

Het is best triest dat oorspronkelijk welvarend land als Nederland zich zo lang blind blijft staren op ziekenhuisopnames, terwijl het voor het welzijn van de Nederlanders en zelfs voor de economie het van groot belang is long Covid te voorkomen. Kan Nederland een kenniseconomie blijven als we elkaar maar blijven besmetten met een virus dat “brain fog” (dat klinkt “mild”, maar het is best ernstig) veroorzaakt bij veel Nederlanders?