Actueel risico volgens AlleBurgers 9 september
Het risico op besmetting en dus Long Covid en invaliditeit is HOOG en stijgt nog steeds. Rioolwaarde 4 sept: 494 en stijgend → 18.000 besmettingen PER DAG → TENMINSTE ~1800 nieuwe Long Covid gevallen PER DAG, waarvan TENMINSTE ~450 ernstig invaliderend. ~1-3% NU besmettelijk. Vanaf medio 2020 is er bijna elke week oversterfte geweest, in week 33 was dat 140 (CBS) † → 5% van de verwachte sterfgevallen. Momenteel liggen 187 Nederlanders vanwege Covid in het ziekenhuis, waarvan 6 op de IC.
Oversterfte Covid19 gerelateerd week 34: 21 – 27 aug
Oversterfte volgens CBS
Sterfte NL vlg CBS in week 334 2859 doden, oversterfte: 140 † (4,9%). Deze onafgebroken reeks met oversterfte duurt voort vanaf week 10 van 2022 (afgezien van enkele losse weken met minimale ondersterfte) en blijft nog steeds onverklaard vanuit de overheid. Nameldingen week 1 t/m 34: +66 †. Cumulatieve CBS oversterfte vanaf 2020 week 8: 51109 †. De oversterfte volgens het CBS is te zien in de linker grafiek:
Tijdens een periode van een toenemende levensverwachting kan een aanhoudende ondersterfte worden verwacht (dit was het geval voor het uitbreken van de pandemie). Mocht het probleem met de pandemie voorbij zijn, dan zou je ook terugkeer tot een patroon van ondersterfte verwachten. Dit zien we niet in de cijfers van het CBS.
Men kan echter de vraag stellen of de oversterfte volgens de CBS-methode de werkelijke oversterfte weergeeft.
- De oversterfte van het CBS is geschat op basis van de weeksterfte over 2015-2019, rekening houdend met verwachte demografische gegevens (bv leeftijdsverdeling). Hoge sterfte door Covid vanaf 2020, met name onder ouderen en kwetsbaren, heeft de demografische opbouw echter grondig verstoord, waardoor een onderschatting van de oversterfte ontstaat.
- In de sterftecijfers 2015-2019 zitten ook pieken door griep- en RS-epidemieën (2018!). Door die in de basis op te nemen wordt dat gerekend tot de “normale” sterfte. De afwezigheid van griep en RS in 2020 en 2021 heeft aangetoond dat sterfte aan deze ziektes niet noodzakelijk is.
- Qua interpretatie spreekt het CBS spreekt alleen van oversterfte of ondersterfte als de weeksterfte buiten de onzekerheidsmarge (95%-interval) ligt. Dit houdt geen rekening met dat bij netto geen oversterfte, je ongeveer even vaak oversterfte als ondersterfte zou verwachten per week. De aanhoudende oversterfte geeft aan dat er iets grondig mis is.
Oversterfte volgens de HMD t.o.v. gemiddelde 2010-2019
De Human Mortality Database bepaalt de extra sterfte in elke week ten opzichte van de gemiddelde sterfte in diezelfde week in de jaren 2010-2019. Deze maat houdt daardoor rekening met het feit dat als de pandemie er niet geweest zou zijn, veel ouderen nog in leven waren geweest. De oversterfte volgens deze methode staat in het midden van de grafiek hierboven en geeft een oversterfte van 350 Nederlanders voor week 34 (12.2%). De cumulatieve oversterfte volgens de HMD vanaf 2020 week 1: 90177 †
Oversterfte volgens de HMD t.o.v. Laagste kwartiel van 2010-2019
We hadden ook iets van de pandemie kunnen leren voor de preventie van bijvoorbeeld RS en griep en daarmee ook deze doden kunnen voorkomen. Door niet het gemiddelde van de sterfte in 2010-2019 te nemen, maar het laagste kwartiel, wordt onderzocht hoeveel doden voorkomen hadden kunnen worden. Een analyse van LowCovid Kano in 2020 en 2021 geeft aan dat deze methode de meest nauwkeurige weergave geeft van het aantal corona-gerelateerde doden.
De oversterfte volgens het laagste kwartiel is rechts te vinden in bovenstaande grafiek. Volgens deze methode zijn 439 Nederlanders teveel overleden in week 34 (15% te veel). De cumulatieve oversterfte is te vinden in onderstaande grafiek en bedraagt volgens deze methode 110870 Nederlanders.
Nederland kiest nog steeds voor een beleid zonder enige vorm van preventie. Dat kan, volgens de adviseurs, omdat er nog steeds voldoende ruimte is op de IC. Verschillende media berichtten dat het in lange tijd niet zo rustig was op de IC (NOS, 1Limburg, Omroep Brabant, RTL Nieuws, Volkskrant). Hieruit moet je concluderen dat mensen buiten de IC om komen te overlijden. Enkele van de media geven aan dat mensen vaker overwegen of ze nog wel naar de IC willen, gezien de hoge sterfte op de IC. Door alleen te sturen op IC-capaciteit voorkom je dus niet aanhoudende oversterfte (en dan hebben we het nog niet eens over Long Covid).
De aanpak van het sturen op de IC is iets wat we voor geen enkele andere aandoening hebben gedaan. We zeggen immers niet: “Haal die rookmelders maar weg, want er is nog plek op de IC” of “Niemand houdt zich nog aan de snelheidslimieten, laten we die maar afschaffen, want er is nog ruimte op de IC”. Waarom dergelijk beleid wel geaccepteerd wordt voor Covid, is een groot raadsel. Wanneer je nog in groepsimmuniteit gelooft, dan kan dit een argument zijn om “door de zure appel” heen te bijten, maar het is nu overduidelijk dat groepsimmuniteit met dit virus nooit behaald gaat worden zonder een veel beter vaccin.
Meer informatie over de oversterfte is te vinden in het draadje van low Covid Kano hieronder.
Omdat er niet meer systematisch getest wordt op het Coronavirus, geeft momenteel het aantal deeltjes in het rioolwater de beste indicatie van het huidige aantal besmettingen. Deze besmettingen zijn steeds een voorbode geweest voor wat er in de ziekenhuizen gebeurt (al belanden er per infectie momenteel minder mensen in het ziekenhuis dan aan het begin van de pandemie, onder meer door vaccinaties, betere thuisbehandeling, en dat de meest kwetsbaren niet meer onder ons zijn).
Nog belangrijker, besmettingen zijn een indicator voor de verwachte groei van het aantal mensen met Long Covid. Schattingen verschillen, maar de meest gunstige uitkomsten geven aan dat tenminste 10% van de infecties leidt tot tenminste 3 maanden klachten. Aan de andere kant wordt het ook steeds duidelijker dat mensen zonder een werkende behandeling nauwelijks herstellen van de klachten na de acute fase van Covid – PASC.
We maken gebruik van de methode voorgesteld door Datagraver om rioolwaarden om te zetten naar besmettingen: dagelijks aantal nieuwe gevallen = rioolwaarde x 36.
Op de website corona-lokaal.nl vinden we dat op 4 September 494 (x1011) virusdeeltjes per 100 duizend inwoners werden gemeten. Dit vertaalt zich naar bijna 18.000 besmettingen per dag. Gaan we uit van de ondergrens van 10% long Covid per besmetting, dan kom je uit op ongeveer 1800 Nederlanders die vanaf 4 September last gaan krijgen van langdurige klachten, waardoor ze mogelijk minder moeten gaan werken, minder mee kunnen komen op school, of ernstiger (volledig aan bed of huis gebonden zijn).
Onderzoek van de CDC en recent ook Victoria (AUS) laat zien dat ongeveer een kwart van de mensen met long Covid ernstig beperkt wordt in hun dagelijkse leven. Toch blijven mensen kiezen voor geen FFP2 mondkapjes, ventilatie en luchtfilters niet aan te kaarten op school of de werkplek, en blijven mensen naar grote drukke gelegenheden gaan waar de kans op besmetting zeer hoog is. Er zijn geen indicaties dat er mensen zijn die geen long Covid kunnen krijgen: Iedereen loopt risico!
De grafiek hieronder, sinds het begin van de pandemie, overgenomen van corona-lokaal.nl, laat zien dat de rioolwaarden gestaag toenemen. Een vergelijkbare toename is ook te zien in de data van de Engelse ZOE app, waar ze inmiddels boven de 100 duizend geschatte besmettingen per dag zitten. Ook daar is een gestage toename te zien. Of deze exponentieel door gaat groeien of bijna over zijn hoogtepunt heen is is nog even afwachten, maar door de link tussen besmettingen en Long Covid zijn toenemende besmettingen altijd iets wat je liever voorkomt.
Ondertussen noemt Kuipers de stijgende besmettingen “niet verontrustend”. Zou hij dat recht in het gezicht durven te zeggen van de nabestaanden van zij die deze week extra zijn overleden en mensen die nu long Covid op hebben gelopen? Hij had immers mensen ook kunnen informeren over de werking van FFP2 en HEPA, en handhaving van de ARBO-wetgeving aan kunnen scherpen op het bieden van een veilige werkplek. Momenteel lijken veel mensen te denken dat besmettingen toch niet te voorkomen zijn, en proberen er vooral niet teveel aan te denken. Met andere woorden, de man had ook gewoon zijn werk kunnen doen.
Infectieradar
Bij de deelnemers aan de infectieradar geeft momenteel 2.66% aan last te hebben van klachten die op Covid kunnen wijzen. De toename die te zien is in de grafiek hieronder stemt overeen met de toename van de virusdeeltjes in het riool en lijkt daarmee een reflectie van de toename van Covid (en niet een andere infectieziekte).
Het aandeel mensen dat een positieve test meldt, neemt ook toe, wat een andere indicator is van dat er meer besmettingen met Covid plaats vinden. De 0.7% is hoogstwaarschijnlijk een onderschatting, omdat niet alles infecties symptomen geven, en omdat zelftesten vaak herhaald uitgevoerd moeten worden voordat bij een besmetting een positieve test wordt verkregen.
De Nederlandse overheid stuurt op ziekenhuisopnames en gaat geen HEPA of FFP2 aanraden tot ziekenhuizen aangeven de patiëntenstroom niet meer aan te kunnen. Zelfs in ziekenhuizen worden mondkapjes dus niet meer gebruikt, hoewel naar schatting tenminste 10% van de besmettingen opgelopen in het ziekenhuis leidt tot overlijden van de patient aan Covid. Vermoedelijk leidt dit nog niet tot rechtzaken, omdat het momenteel lastig te bewijzen is dat de besmetting in het ziekenhuis is opgelopen, gezien de hoge aantallen besmettingen in de bevolking.
Op 8 September werden er 51 Nederlanders opgenomen in het ziekenhuis vanwege Covid. De ziekenhuisopnames vertonen een duidelijke stijgende lijn, zoals steeds is gezien: Als de rioolwaarden stijgen, dan volgen de ziekenhuisopnames 2 weken later. De volgende grafiek is overgenomen van corona-lokaal.nl:
We maken gebruik van de cijfers van het LCPS. Momenteel liggen er 181 patienten vanwege Covid op de verpleegafdelingen (ontlabeld zijn zij die niet meer besmettelijk zijn) en 6 patienten op de IC. Dit is lager dan in het verleden, maar de herfst en winter moeten nog beginnen. Daarnaast is het afwachten wat de recent gevonden variant BA.2.86 die de immuniteit zeer sterk lijkt te ontwijken zal gaan doen.
Variants of Concern (VOC)
Op 6 september is door het RIVM weer een update gepubliceerd voor de kiemsurveillance met gegevens over relatieve frequenties van de belangrijkste Covid19-virusvarianten. De gegevens lopen nu door tot de week van 28 augustus, al zijn in die laatste week nog maar 7 samples geanalyseerd. De grafiek hieronder geeft aan dat momenteel vooral XBB-varianten rondgaan, waarvan EG.5 en XBB.1.16 de belangrijkste zijn. De BA.2.86 variant (“Pirola”) is nog niet in deze analyse gevonden, maar er zijn wel berichten dat BA.2.86 in Nederlands rioolwater is gevonden. Gezien de verspreiding, zal BA.2.86 naar verwachting in de volgende meting wel aanwezig zijn.
Ondanks de geruststellende woorden van de Nederlandse overheid, schat AlleBurgers het risico momenteel hoog in. Er is geen indicatie dat de huidige toename van besmettingen zal stoppen, aangezien er niets aan preventie meer wordt gedaan. Zoals Fauci aangaf: Er zullen mensen ziek gaan worden en overlijden, en dit lijkt gewoon geaccepteerd te worden. We leven in dystopische tijden.
Ondertussen gaat het feesten door vaak met problematisch alcohol– en drugsgebruik. Ook bij de introducties op universiteiten wordt er flink gedronken. Grote groepen mensen trekken zich niets aan van het virus en lijken ervan uit te gaan dat zij niet bij de kwetsbaren horen. Dit kan eigenlijk alleen maar slecht aflopen, want week na week komen er nieuwe berichten naar buiten over welke schade het Coronavirus aanricht in het lichaam, ook na “milde” infecties en voorheen “gezonde” mensen.
Een groot punt van zorg zijn ook de scholen die weer zonder aanvullende preventiemaatregelen, zoals ventilatie, HEPA-filters, testen, thuisblijven bij klachten, eventueel aangevuld met FFP2, open zijn gegaan. Meer dan 70% van de besmettingen binnen een gezin begint bij kinderen op school. Kinderen worden sneller opnieuw besmet en ondanks dat ze minder vaak acuut ernstig ziek worden dan ouderen, lopen ze wel het risico op long Covid en brengen het virus over. De kinderen kunnen hier zelf niets aan doen: zij hebben geen keuze of ze wel of niet hun ouders, grootouders, leraar of elkaar besmetten.
Het gaat nog tenminste een maand duren voordat de vaccins in Nederland beschikbaar zijn. Nederland is steeds opnieuw te laat met de beschikbaarheid van de vaccins. In Belgie begint bijvoorbeeld de nieuwe rond reeds. Bovendien zullen vaccins alleen beschikbaar zijn voor iedereen die jaarlijks uitgenodigd wordt voor de griepprik. Met de aanhoudende “het is mild” boodschappen van de overheid is het afwachten hoeveel mensen werkelijk het vaccin gaan halen.
De situatie is daarmee beroerd: De bevolking feest maar door, is zich van geen gevaar bewust, en als ze wel bewust zijn, denken ze dat ze zichzelf toch niet kunnen beschermen. Vaccins worden laat geleverd, voor een beperkt deel van de bevolking en het wordt de mensen niet duidelijk gemaakt dat hun immuniteit niet meer op peil is.
Nederland praat ondertussen over of we goed voorbereid zijn op de volgende pandemie. Uitgaande van hoe de huidige pandemie is en wordt aangepakt, is het antwoord duidelijk “nee”. Waarschijnlijk staan we er slechter voor dan ooit, want de stemming overheerst duidelijk dat alleen de kwetsbaren zullen overlijden en dat de rest van de maatschappij door kan gaan met feesten.